Almanya Federal İstatistik Dairesi‘nin açıkladığı yeni bilgilere nazaran, mart ayında tarım eserlerinde üretici fiyatları rekor düzeyde artış gösterdi. 2021 yılının birebir periyoduna oranla Mart 2022’de tarım eserlerinde üretici enflasyonu yüzde 34,7’ye ulaştı. Bu da istatistiklerin tutulmaya başlandığı 1961 yılından bu yana kayıtlara geçen en büyük artış. Yalnızca Şubat-Mart ortasında bu alanda artışın yüzde 15 olduğu bildirildi. Bitkisel eserlerde kelam konusu artışın yüzde 42,1, hayvansal eserlerde de yüzde 29,5 olduğu açıklandı.
Bitkisel eserlerdeki artışta 2020 Temmuzu’ndan bu yana aslında artan tahıl fiyatlarının tesirli olduğu bildiriliyor. Federal İstatistik Dairesi, mart ayında tahıl fiyatlarındaki üretici fiyatları artışının yıllık bazda yüzde 70’i bulduğunu da haber verdi. Ukrayna savaşının çıkmasıyla tahılda arzın sınırlanmasının aslında yükselen global bazdaki fiyatların daha da fazla tırmanması sonucunu doğurduğu da kaydedildi.
Ayçiçek yağı kahrı üzerine talebin arttığı kolza yağında da üretici fiyatlarının yüzde 70 tırmandığı kaydedildi. Bu kesimde de Karadeniz Bölgesi’nden eser tedariğinin sağlanamaması üzerine global çapta arz sorunu yaşandığı belirtiliyor.
Almanya’nın neredeyse gereksiniminin bir buçuk katı üretim yaptığı patateste de fiyat artışı dikkat çekti. Patateste üretici fiyatlarının yüzde 91,7 zamlandığı belirtildi.
Meyve ise ucuzladı
Meyvedeyse üretici fiyatlarının yüzde 12 düşüş kaydettiği bildirildi. Üretici fiyatı ile çiftçinin tarım eserini tüccara satarkenki malın satış fiyatı kast ediliyor. Tarımda üretici fiyatlarının artması tüketici fiyatlarının da zamlanmasına neden olduğu için büyük kıymet arzediyor. Almanya Tarımcılar Birliği, Ukrayna savaşının da tesiriyle önümüzdeki aylarda tüketici enflasyonunda daha da artış yaşanacağını açıkladı.
Tarım eserlerindeki artışta en tesirli faktörün yakıt ve gübre fiyatları olduğu belirtiliyor. Bu eserlerin son aylarda zamlandığı da dikkate alındığında üretici fiyatlarında artış yaşanması, bunun da tüketici fiyatlarına yansıyacağı öngörülüyor.
Tahılda zamlanma spekülasyonlar yüzünden
Alman tarımcılık uzmanı Hans Herren, tahıl fiyatlarındaki artıştan besin eserleri üzerinde spekülasyon yapan şirketleri sorumlu tuttu. Süddeutsche Zeitung’a konuşan Herren, “Son haftalarda tahılda görülen artış büyük ölçüde besinde spekülasyon yapılmasından kaynaklanıyor. Besin eserlerinde spekülasyon yapılabiliyor olması inanılmaz bir şey” diye reaksiyon gösterdi.
Herren, borsada besin eserleri üzerine spekülasyon yapanların maksadının yapay bir kıtlık yahut eza yaratmak, kelam konusu eseri büyük ölçülerde depolamak ve daha sonra da fiyatı arttığında değerliye satarak rekor kar sağlama üzerine heyeti olduğunu belirtiyor. Alman uzman Herren’in kelamlarına nazaran, zati bütün dünyada tahıl piyasasının yüzde 80‘ini Archer Daniels Midland, Bunge, Cargill ve Louis Dreyfüs Company isimli dört şirket elinde tutuyor.
Tarımcılık uzmanı Herren’e nazaran, besinde spekülasyonla oluşan global çaptaki yoksulluk ve açlıkla gayrette en büyük sorumluluk hükümetlere düşüyor, Herren “Gıda bir insan hakkı, ticareti daha uygun bir düzenlemeye tabi olmalı” diye vurguluyor. “Ancak dal çok güçlü ve konumunu savunuyor, Washington ve Brüksel’deki lobileri çok güçlü ve etkili” diye de ekliyor.
Öte yandan Ukrayna savaşı nedeniyle en büyük tarım eserleri üreticileri olan ABD ve Avrupa’da gübre ıstırabı nedeniyle hasatın berbat, rekoltenin düşük olmasından telaş ediliyor. Bu mevzuda da konuşan tarımcılık uzmanı Herren, gübre de Rusya, Belarus ve Ukrayna’nın dünyanın önde gelen ihracatçı ülkeleri olduğuna dikkat çekiyor ve ayrıyeten sanayi ülkelerini ziraî eserlerin büyük kısmını biyoenerji yahut hayvan yemi olarak kullanmaya son vermeye çağırıyor. “Dünyanın diğer yerlerinde beşerler açlık çekerken, buna bu türlü devam edilemez” diye reaksiyon gösteriyor.
Tarımcılık uzmanı Hans Herren, 1995’te Dünya Besin Ödülü’ne layık görülmüş, kurucusu olduğu ve Afrika ülkelerine kendilerine yardım programları sunan Biovision Vakfı 2013 yılında Alternatif Nobel Ödülü’nü almıştı.
13 Mayıs Cuma ve 14 Mayıs Cumartesi günleri, G7 ülkeleri Tarım Bakanları Almanya’nın Stuttgart kentinde biraraya geliyor. Almanya Tarım ve Besin Bakanı Cem Özdemir’in seçim bölgesi olan Stuttgart’ın evsahipliği yapacağı iki günlük toplantıda besinde global çapta alınacak önlemler masaya yatırılacak.
KNA,dpa/ETO,EC
