Uluslararası alanda ‘Turkey’ kullanımının yarattığı rahatsızlığı gözeten hükümetin ‘Türkiye’ kullanımı için attığı adımlar toplumda olumlu karşılık buldu. Bunun üzerine bir atak daha geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Turkish Airlines isminin global yerde de Türk Hava Yolları halinde kullanılacağını duyurdu. Fakat karar tartışma yarattı. THY’nin global bir markaya dönüşmesi için milyonlarca dolarlık reklam yapıldığı hatırlatıldı.
ASGARİ FİYAT VE KUR TAHLİL BEKLERKEN…
Yaklaşık 15 yılda Kevin Costner’dan, Kobe Bryant’a yıldızlara ödemeler yapıldı. Sadece ABD’deki Üstün Bowl’da 30 saniyelik reklama 7 milyon dolar harcandı. Hükümet ‘THY’yi dünya markası yaptık’ telaffuzuyla kampanya yürüttü. ‘Eskisi yetersiz’ denilerek yeni havalimanı yapıldı. Fakat yılların ve milyonların harcandığı proje bir cümleyle bitirildi. Acil gündemler tahlil beklerken alınan kararın seçimden evvel gelmesi de dikkat çekti.
‘TÜRKİYE HAVAYOLLARI’NDAN ‘TÜRK HAVAYOLLARI’NA DÖNÜŞ
Cumhurbaşkanı, evvelki gün THY’nin isminin ‘Türkiye Havayolları’ olarak değişeceğini duyurdu. ‘Türkiye’ tabirine yansılar geldi. YETERLİ Parti başkanı Akşener “Biz geldiğimizde düzeltip Türk Hava Yolları yazarız” tweeti attı. Tenkitler üzerinde bir gün sonra geri adım atan Erdoğan partisinin küme toplantısında “Milli hava yolumuz uçuşlarını Türk Hava Yolları ismiyle yapacak” dedi.
MİLYON DOLARLIK HARCAMALAR BOŞUNA MI YAPILDI?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Bundan sonra uçaklarımızın gövdesine ‘Turkish Airlines’ değil, ‘Türkiye Hava Yolları’ yazacağız” çıkışı reaksiyon çekti. Yalnızca ‘Turkish Airlines’ ismi için yapılan milyon dolarlık reklam atılımları ve muahedeler markayı dünyada yeterli bir yere konumlandırdı lakin gelinen noktada gerçekleşecek isim değişikliği ‘bu kadar para boşuna mı harcandı?’ tenkitlerine neden oldu.
Türkiye’de gerçekleşen ekonomik darboğaz karşısında, eriyen fiyatlar ve gibisi birçok sorun tahlil beklerken, Türk Havayolları’nın (THY) isim değişikliği ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Bundan sonra uçaklarımızın gövdesine ‘Turkish Airlines’ değil, ‘Türkiye Hava Yolları’ yazacağız” söylemi yansılara neden olurken, akıllara THY için yapılan milyon dolarlık kontratlar ve tanıtım harcamaları geldi. Memleketler arası alanda ‘Turkey’ isminin getirdiği rahatsızlık sonrasında hükümetin bunu değiştirme mesaisine girmesi toplum tarafından olumlu karşılanmıştı. Ancak Türkiye’nin ismine yakışır bir marka olma umuduyla yola çıkan ve havada marka olarak en güzellerinden biri olan THY’nin isim değişikliği hayli fazla konuşuldu. Yalnızca ‘Turkish Airlines’ ismi için yapılan milyon dolarlık reklam atılımları ve mutabakatlar markayı sonuca ulaştırdı. Ama gelinen noktada gerçekleşecek isim değişikliği ‘bu kadar para boşuna mı harcandı?’ reaksiyonlarına neden oldu. Türk Hava Yolları, 2021 yılı dışında 2016’dan beri reklam sinemaları ile Muhteşem Bowl tertipte yer alıyor. Daha evvel THY, 2016 yılında Ben Affleck’in başrolünü oynadığı ‘Batman v Superman’, 2017’de Morgan Freeman’ın izleyiciyi dünyayı keşfetmeye çağırdığı ‘Dünya Daha Büyük, Keşfet’, 2018’de Dr. Mehmet Öz’ün dünyanın hoşluklarını keşfettiği ‘Beş Duyu’, 2019 yılında Ridley Scott ile çektiği ‘Yolculuk’ ve son olarak da direktörlüğünü Nico Perez Veiga’nın yaptığı ‘Step On Earth’ sineması ile reklam verilmişti.
THY bu yıl da Morgan Freeman’ın rol aldığı ‘Pangea’ temalı sinemayla tertipte uzunluk gösterdi. Harika Bowl 2022’de 30 saniyelik reklam gösterim fiyatı 7 milyon dolar olarak belirlenmişti. Reklam sinemasında rol alan Freeman’a ne kadar ödeme yapıldığı ise açıklanmadı.
BARCELONA VE MANCHESTER UNİTED’A SPONSOR OLMUŞTU
2017’de de THY reklamında oynayan Morgan Freeman’a o devir 1.2 milyon euro ödenmişti. Arjantin’in futbol kulüplerinden River Plate’e 2019 yılında forma sponsoru olan THY, 3 yıllık kontrat bedeli olarak 15 milyon dolar ödeme yaptı. THY’nin reklamlarında oynayan Oscar ödüllü Kevin Costner’a da 1 milyon euro ödeme yapılmıştı. Reklam sineması Amsterdam’da yaşanan şanssız uçak kazası sonrası yayından kaldırılmıştı. THY bunların dışında bir periyot Barcelona ve Manchester United’a da sponsor olmuştu. Barcelona’ya 2.5 yıllık mukavele için 7 milyon 700 bin euro ödendiği duyurulmuştu.
ULUSLARARASI UÇUŞTA ‘TÜRK HAVA YOLLARI’
İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Sen bu türlü saçmalamaya devam et, biz geldiğimizde onu da düzeltip Türk Hava Yolları yazarız. Ne de olsa az kaldı” tabirlerini kullandı. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Türk Hava Yolları’nın milletlerarası uçuşlarını Türk Hava Yolları ismiyle yapacağını duyurdu. Erdoğan “Dünyada ülkemizin ismini ‘Turkey’den ‘Türkiye’ye dönüştürme kararımızı muvaffakiyetle hayata geçirirken, öbür alanlarda birebir sistemi takip edeceğimizi bir sefer daha hatırlatmak istiyorum. Bu kapsamda artık ulusal hava yolumuz da milletlerarası uçuşlarını Turkish Airlines değil Türk Hava Yolları ismiyle yapacaktır. Bu kadarı öküz altında buzağı arayanlara herhalde yeter” diye konuştu.
‘ÖNCE MAKÛS İKTİSAT DÜZELTİLSİN’
Karar TV’de Elif Çakır ve Yıldıray Oğur’un sorularını yanıtlayan DEVA Partisi Genel Lider Yardımcısı Candan Karlıtekin, Erdoğan’ın “Artık Turkey yok Türkiye var. Bundan sonra uçaklarımızın gövdesine de ‘Türkiye Hava Yolları’ yazacağız” sözlerini kullanmasının akabinde başlayan marka kıymeti tartışmalarını kıymetlendirdi. Karlıtekin, ‘’Türkiye’de marka bedeli olarak dünyada birinci gelen bir şirket. Artık kalkıp büyük özverilerle büyük bedellerle oluşturulmuş bu marka bedelini tekrar çukurun tabanına gömmenin alemi yok’’ dedi. ‘’Bir marka oluşturma stratejisinin çok uygun kaidelerde, maliyetlerde yapılmış emekleri bilinçsizce gündelik gereksinim için kullanmak yanlış’’ sözlerini kullandı. Evvel ülkenin makus iktisadının düzeltilmesi gerektiğine vurgu yapan Karlıtekin, ‘’Devletteki bu servet transferini durdurmadıkça, bu kaynak israfına dur demedikçe, kaynakları akılcı makul öncelikler çerçevesinde dağıtmadıkça enflasyonun kökünü kazıyamazsın. En nihayetinden enflasyon üzerinden millete yüklenmek zorundayız. Dünyanın da prestiji kalmadı. Dünyada da kimse sana prestij edip de Al kardeşim bu parayı sizde potansiyel var demiyor. Zira artık Türkiye’nin iflas riski konuşuluyor. Parasını alabileceği konusunda kuşkular olduğu için dışarısı da kesti ve bütün kaynaklar bitti’’ dedi.
YENİ ARGÜMANLARLA 30 LİRALIK MAZOTU MU UNUTACAĞIZ?
Canan Karlıtekin “Bunlar oyalama kağıtları. Yıllardır klişe olarak zihnimize yerleştirdiğimiz şeyi Türk Hava Yolları değil de Türkiye Hava Yolları diye değiştirmenin emeli, buradan yeni bir şeyler çıkaralım, sen Türklüğe mi karşısın üzere yeni argümanlar çıksın, millet 30 liraya akaryakıt, mazot aldığını unutsun. Büyük özverilerle büyük bedellerle oluşturulmuş bu marka bedelini tekrar çukurun tabanına gömmenin alemi yok. Bütün dünyada geçerli olan bir hizmet sunmak üzere bir eseri ortaya getirdik. Bu eserin ismi da Turkish Airlines. Memleketler arası yayın yapan CNN, BBC, Al Jazeera bütün bunlarda reklamlara başlandı. Yıllar evvel Manchester United, Barcelona üzere kadroların sponsorluğunu yaptık. Kobe Bryant, Kevin Costner üzere isimlerle çalıştık. Bütün bunları biz parayı dağıtmak için değil bir markayı oluşturmak için yaptık. Türk Hava Yollarının uzun seferlerindeki uçuş noktalarında Tokyo, Singapur, Güney Afrika üzere buradaki beşerler neye ehemmiyet veriyor. İlgi duydukları isimlerle bizim markalarımızı eşleştirip Türk Hava Yolları’nın reklam müziği ile eşleştirerek yaptık. Bu bir marka oluşturma stratejisinin çok uygun koşullarda, maliyetlerde yapılmış emekleri bilinçsizce gündelik muhtaçlık için kullanmak yanlış, bunlar boş işler.”