Konut kiralarındaki artış son vakitlerde Türkiye’nin gündemine oturdu. Kiralardaki yüksek bedeller mesken sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getirdi.
Bahse ait açıklamalarda bulunan Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, “Kira konusunda yaşanan uyuşmazlıkları azaltmak için merkezi bir bilgi sistemi kurulabilir. Kira Takip Sistemi ismi verilebilecek bu sistem ile kira kontratları online hale getirilebilir. E-devlet ile entegre olabilecek sistem ile kira bedel haritalarının oluşması, kurumlar ortasında entegrasyon, artışların denetimi sağlanabilir. Ticaret Bakanlığı tarafından yetki evraklı emlak işletmeleri ile taşınmaz kimlik numaraları üzerinden web tapu entegrasyonlu bu altyapıya gereksinimimiz var. Bu bahiste Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi (TTBS) üzerinden süratli bir biçimde uygulama yapılabilir. Kira bedellerine ait bankalarda özel hesaplar açılabilir” dedi.
TAVAN UYGULAMAMIZ ESASEN VAR
Özelmacıklı, ”Ülkemizde TÜFE’nin 12 aylık ortalamalara nazaran değişim oranları üzerinden esasen bir tavan uygulaması mevcut. Buradaki asıl sorun, TÜFE ortalamalarının geriden gelmesi ve piyasa gerçeklerinden süratli bir halde yansıtamaması. Hatta bu durum ilerde enflasyon düştüğünde kiraların artışını da devam ettirecek” dedi.
GENELE YAYILMASI YANLIŞSIZ DEĞİL
Birçok mal sahibinin artışları zati yasal sonlar çerçevesinde yaptığına da dikkat çeken Özelmacıklı, “Kira artışlarında geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 103 nominal bir artış varken, TÜFE’ye nazaran hudut yüzde 35 düzeyinde. Ayrıyeten taşınmazın bedeline nazaran 23 yıl düzeyinde olan amortisman müddeti de bu sürece tesir ediyor. Yüzde yüze yakın artışlar ise fakat taşınmaz değişimlerinde yaşanıyor. Birçok kiracı ve mal sahibi şu anda uzatmalarda yasal hudutların üstüne çıkmıyor. Hatta mal sahiplerinin birçoğunun da öbür yerlerde kiracı olduğu da unutulmamalı. Son datalara nazaran, fertlerin yüzde 57.5’inin oturdukları konutun kendilerine ilişkin iken, yüzde 26,8 ise kiracılardan oluşuyor” formunda konuştu.
Hollanda modeli üzerinden yapılan örnekler çerçevesinde de birtakım bilgiler paylaşan çeken Özelmacıklı, “Özellikle birçok Avrupa ülkesinde belediye konutları ismi ile yalnızca kiraya verilen meskenler kelam konusu. Hatta bunun dışında da birçok gayrimenkul yatırım şirketlerinin de yalnızca kira gayeli yaptığı taşınmazlar var. Ülkelerindeki daireler, metrekareleri, cinsleri ve hangi gelir kümesine hangi konutların tahsis edilebileceği bile belirli. Bizde ise bu mevzuda kâfi datalar olmadığı üzere, bu tıp taşınmazlar da yok. Ülkemizde de gerek belediyeler gerekse de özel şirketler tarafından yalnızca kira gayeli yapıların üretilmesine muhtaçlık var. Hatta bu kapsamda kimi vergi muafiyetleri de sağlanarak süratli bir üretim de gerçekleşebilir” diye konuştu.