Dünyanın en makus enflasyon krizlerinden birini yaşayan Türkiye’de hükümetin izlediği siyasetler durumun sırf daha da kötüleşmesine sebep olurken fiyat artışı, 2017’nin başından bu yana neredeyse kesintisiz olarak çift haneli sayılara ulaştı. Bu yıl yükselen güç ve öbür emtia maliyetleri sebebiyle de çeyrek yüzyılın en yüksek düzeyine yaklaştı.
Dün açıklanan bilgiler, yıllık enflasyonun 13. ayda daha da hızlanarak haziranda %78.6’ya yükseldiğini ama ekonomistlerin iddialarından biraz daha az bir artış olduğunu gösterdi. Bir evvelki yıla nazaran güç fiyatları yüzde 151.3, besin enflasyonu ise neredeyse %94 yükselirken, üst istikametli baskı daha da arttı.
‘GİTTİKÇE KÖTÜLEŞİYOR’
Bloomberg’den Beril Akman’ın aktardığına nazaran; Barclays Plc ekonomisti Ercan Ergüzel bir raporda, “Yılın geri kalanında dövizde değerli bir kıymet kaybı olmayacağını varsayarsak, yıllık enflasyon Ekim ayında yıllık bazda yaklaşık yüzde 88 ile tepeye ulaşabilir ve yılı yüzde 67 ile kapatabilir” dedi.
Uluslararası Para Fonu’nun iddialarına nazaran bu yılı, Venezuela, Sudan ve Zimbabve’den sonra dünyanın en yüksek enflasyonu olarak tamamlamayacak.
Erguzel, “ÜFE bozulmaya devam ettiği için en berbatın geride kaldığını söylemekte zorlanıyoruz. Öbür göstergeler de berbatlaşan bir enflasyon görünümüne işaret ediyor.”
‘EKİM AYINDA YÜZDE 97’Yİ GÖREBİLİR’
İki aydan uzun bir müddet evvel enflasyonun haziran ayında yavaşlamaya başlayacağını söyleyen Merkez Bankası, 2021’in sonlarında bir dizi mali gevşemenin akabinde bir yıldan fazla bir müddettir siyaset faiz oranlarını yükseltmedi ve sırf tüketiciyi soğutmaya yönelik önlemler aldı.
TL’deki paha kaybı haziranda da devam etti ve enflasyonu artıran sebeplerden oldu. Dün açıklanan enflasyon raporunun akabinde lira tekrar düşüş ivmeli seyretti. Barclays’e nazaran, TL yıl sonuna kadar dolar karşısında 25’e ulaşırsa, yıllık enflasyon Ekim ayında yüzde 97’ye ulaşabilir.
‘ÜÇÜNCÜ ÇEYREKTE DAHA DA YÜKSELECEK’
Bloomberg’te enflasyonla ait şu değrlendirme yapıldı:
“Yüksek güç maliyetleri, daha zayıf bir para ünitesi ve Merkez Bankası’nın yükselen fiyatları durdurmak için faiz oranlarını yükseltme konusundaki isteksizliği nedeniyle üçüncü çeyrekte enflasyonun daha da yükselmesini bekliyoruz.”
Daha düşük faizin enflasyonu düşürmeye yardımcı olacağına inanan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha süratli fiyat artışlarının beşerler üzerindeki yükünü de kabul etti. Önümüzdeki Haziran ayında yapılması planlanan seçimler öncesinde Cuma günü hükümet, altı yıl içinde birinci sefer taban fiyatta orta artırım yaparak maaşları yaklaşık yüzde 30 oranında artırdı. Türkiye, Ocak ayında taban fiyatı yüzde 50,5 ile rekor seviyede artırdı.
Erdoğan, fahiş fiyatlar sebebiyle topluma sabır davetinde bulundu ve geçen haftaki enflasyonun gelecek yıl Şubat-Mart devrinden itibaren “makul” düzeylere yavaşlayacağını söyledi.
Ergüzel, “Ücretlerdeki geriye dönük endekslemenin enflasyonu ve beklentilerini olumsuz etkilemesi muhtemel” dedi.