Mayıs ayının ikinci haftası döviz kurlarında başlayan yükseliş sürat kesmeden devam ediyor. Bilhassa dolar son bir haftada 16 lira 50 kuruş üzerinden işlen görüyor. Global piyasalarda Fed’in tesiri kalmadı. Fed şahin tavrını kedi tavrına çevirdi. Bu nedenle global piyasalarda dolar aşikâr bir düzeyde kalırken Türkiye’de yükselmeye devam etti. Doların bu kadar yükselmek için direnmesini yorumlayan iktisat etrafları Türkiye’de piyasalardaki güvensizlik, risk nedeniyle dolara olan talebin devam etmesi olarak görüyor.
DOLARA BDDK FRENİ
Geçen hafta Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu yani kısa ismi ile BDDK doların yükselmesi karşısında yeni bir adım atarak sermaye sahiplerinin kullandıkları ve sermaye maliyetini artıran ticari kredilerde yüzde 200’e çıkan riski döviz cinsi krediler için ( bilhassa dolar) yüzde 100’e geriletti. İç piyasada bu atılım piyasadan kurumsal kaynaklı döviz talebini azaltmak için yapılan bir fren halinde yorumlandı.
PEKALA BDDK’NIN BU ATILIMI NE DEMEK? İŞE YARADI MI?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun bu atılımını yorumlamadan evvel Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın geçen ay ticari kredileri yüzde 10 karşılığa tabi tuttuğunu ve ticari kredilerdeki risk yükünü yüzde 200’e çıkardığını hatırlamak gerekiyor. BDDK’nın bu kararı ile Türkiye tarihinde yeni bir unsur imza atıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bu uygulaması ile kredi faizleri arttırıldı ve bankaların kredi verme iştahı azaltıldı. Bankalar ve gerçek dal bu atılım karşısında geri adım atınca BDDK uygulamadan kısa müddette çark etti ve bankalara bir hafta içinde ikinci yazı gitti. Bankalara gönderilen yazıda döviz cinsi ticari kredilerin risk yükünün yine yüzde 100 olarak uygulanacağını duyuruldu. Bankacılık bölümü BDDK’nın bu kararını liralaşma olarak okudu.
15 MİLYON DOLARI OLANA DOLAR KREDİSİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu şirketlerin döviz kredisi kullanma kurallarında yenilemeye gitti. Evvelce dolar ve ya döviz kredisi kullanmak için müracaat sahibinin döviz gelirinin olması gerekiyordu. Ancak yeni düzenlemede bankalar döviz geliri olmayan fakat 15 milyon dolar döviz kredisi bakiyesi olanlara da döviz kredisi kullandırılabilecekler. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve BDDK’nın yaptığı son düzenlemeler ile kredi faizleri yükselerek yüzde 30’ların üzerini görürken yüzde 10’luk zarurî karşılık ve risk yükü düzenlemelerinden evvel ticari kredi faizleri yüzde 20 düzeylerindeydi bu düzenleme ticari kredi faizleri anında yüzde 23’lere çıktı.
MERKEZ BANKASI VE BDDK BUNU NEDEN YAPIYOR? ALT MEDTİNDE NELER VAR?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve BDDK’nın bu düzenlemelerinden evvel bankaların ticari müşterileri Türk Lirası cinsinden kredi çekiyor ve bu para ile piyasalardan döviz alıyordu. Bankalarda parası olanlarda bilhassa piyasadan dolar alıyordu. Bu yöneliş de dolar arzını arttırıyordu. Bu arz artışı da domino tesiri yaparak doların lira karşısında yükselmesine neden oluyordu. bankacılık kaynakları BDDK ve Merkez Bankası’nın düzenlemelerinin iç piyasalara sakinlik getireceğine inanıyor.