Afganistan’da Taliban’ın Ağustos 2021’de idaresi eline geçirmesi sonrasında bayanlara yönelik yasak ve kısıtlamalara her geçen gün yenisi ekleniyor. Taliban’ın son olarak, ülkenin güneyinde sivil toplum örgütleri tarafından desteklenen eğitim merkezleri ve enstitüleri ani bir kararla kapattığı bildirildi.
Söz konusu eğitim kurumlarında yüklü olarak altıncı sınıftan sonra okula devam etmeleri yasak olan kız çocukları eğitim görüyordu.
Taliban’a bağlı Eğitim Bakanlığından mevzuya dair yapılan açıklamada Helmand ve Kandahar vilayetlerinde kelam konusu okullarda bir heyet tarafından yapılan inceleme sonucunda kapatma kararının alındığı ve ilgili merkezlere bildirildiği belirtildi. İsmi geçen iki vilayet, Taliban’ın tesirinin en yüksek olduğu yerleşim merkezleri olarak biliniyor. Kapatma kararının münasebeti ise açıklanmadı.
“Halktan gelen şikayetler”
Eğitim merkezlerinin faaliyetlerinin bir sonraki duyuruya kadar askıya alındığını doğrulayan Eğitim Bakanlığı Sözcüsü Mutavekil Ahmed, ise “Karar halktan gelen şikayetler üzerine alındı” dedi. Ahmad kelam konusu şikayetlerle ilgili detaylı bilgi ise vermedi.
Helmand’da bulunan en az iki STK yetkilisi Eğitim Bakanlığı’nın yasaklama kararından haberdar edildiklerini doğruladı. Medyaya konuşma yetkileri olmadığı için isimlerinin açıklanmaması şartıyla açıklama yapan yetkililerden biri, yasaklanan eğitim kurumunun dokuz ilçede faaliyet gösterdiğini ve 20 ila 30 öğrencinin eğitim gördüğü yaklaşık 650 sınıfı bulunduğunu söyledi. Sınıflarda kız ve erkek çocuklarının birlikte eğitim gördüğünü söyleyen yetkili, lakin olağan okullara gidemedikleri için çoğunlukla kız çocuklarının bulunduğunu kaydetti.
Kadın ve erkek öğretmenlerin başka sınıflarda çalıştıklarını aktaran yetkili, bakanlık çalışanının tüm faaliyetleri izlediğini de kelamlarına ekledi.
Konu ile ilgili bilgi almak üzere Afganistan’da bulunan UNICEF yetkililerine ise ulaşılamadı.
Kandahar’da bulunan Eğitim Bakanlığı’ndan bir yetkili, birçok STK’nın eğitim dalında faaliyet gösterdiğini ve kız çocuklarına eğitim verdiğini belirterek, bu kuruluşların faaliyetlerinin denetim edilmesi gerektiğini söyledi. Yetkili, harcamalarının hesap verilebilir olmadığını ve bu merkez ve enstitülerin düzmece okullar olduğuna dair kuşkular bulunduğunu ileri sürdü.
Bir bölgede eğitim müdürü olarak misyon yapan yetkili, medyaya konuşma yetkisi olmadığı için isminin açıklanmaması şartıyla yaptığı açıklamada, kaç merkez ve enstitünün kapatıldığı ya da iki vilayette kaç öğrencinin karardan etkilendiği konusundaki belirsizliğin sürdüğünü aktardı.
Söz konusu eğitim projelerinin birçok Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu UNICEF tarafından yürütülüyor ve lokal STK’lar taşeron ya da destekçi olarak proje çerçevesinde misyon yapıyor.
Kadınlara yönelik arka arda gelen yasaklar
Afganistan’da ABD ve NATO birliklerinin yirmi yıl ortadan sonra geri çekilmesi üzerine idaresi 2021 yılında tekrar ele geçiren Taliban, 1990’lardaki iktidarı boyunca sergilediği sert idare anlayışına kıyasla daha ölçülü bir idare vaat etmişti. Fakat o denli olmadı. Taliban, idaresi tekrar ele geçirdikten sonra bilhassa bayanlara yönelik baskıyı artırdı.
Kız çocuklarının altıncı sınıftan itibaren okula gitmesi ve üniversite eğitimi yasaklanırken ülkede bayanların parklar da dahil olmak üzere kamusal alanlara girmesi ve birçok işte çalışması da engellendi. Geçen yıl Afgan bayanların, Taliban standartlarına nazaran örtünmedikleri ve haremlik-selamlık uygulamasını dikkate almadıkları gerekçesiyle ulusal ve mahallî STK’larda çalışması da yasaklandı. Bu yasağın, BM kuruluşlarında çalışan Afgan bayanlara da uygulanmaya başlaması son periyotta memleketler arası toplumla Taliban idaresi ortasında gerginliği artırdı.
AP/TY,BK
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?