Dünyada onay alan ve milyonlarca kişinin hayatını kurtaran Kovid-19 aşısını geliştiren BionTech şirketinin kurucusu ve CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin Vehbi Koç Vakfı İnsanlığa Üstün Hizmet Ödülü’nü almak üzere geldiği Türkiye’de “Yeni bir dalga da kapıda bu dalganın zararsız olacağına dair elimizde bir garanti yok” dedi. Lakin, toplumda pandemi bitti, önlemler kaldırıldı, atlattık havası yaşanırken gelen bu açıklama herkesi tedirginlik yarattı.
SALGIN SARSINTI GİBİ
Şahin’in bu açıklamalarını kıymetlendiren Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye’de ve dünyada gelinen noktaya da değindi. Şahin’in kelamlarına yanıt veren Ceyhan “Bu lafları hiç kaale almamak lazım. Zira Uğur Şahin epidemiyolog değil. Hayatında bir salgını denetim etmekte çalışmamış. İşin öbür bir tarafında. Aşı geliştiriyor, çok büyük bir hizmet veriyor. Çok kıymetli bir iş yapıyor eşiyle ancak o işin diğer bir tarafı. Yeni bir dalga gelir mi falan bu iddialarda bulunacak birisi değil” dedi.
Salgını sarsıntıya benzeten Prof. Dr. Ceyhan “Kimse bir şey bilemez. Herkes baştan atıyor. Gelir, gelmez falan bunu bilebilecek bir formül falan yok. Motamot sarsıntı üzere. Zelzele fayının üzerinde oturuyorsanız zelzele olacaktır lakin bunun vaktini söylemek mümkün değil” dedi.
ALTINCI DALGANIN İÇİNDEYİZ
Sözcü’ye konuşan Prof. Dr. Mehmet Ceyhan “Altıncı dalganın içindeyiz aslında hadiseler giderek artıyor ancak diğer bir etkenle öbür bir salgın da çıkabilir o periyotta. Bunu iddia etmek, bunu bilmek mümkün değildir” diyerek ekledi: “Şu anda bulunduğumuz durum söylenebilir. Şu anda hakikat düzgün olay tespiti yapabilen, test yapabilen ülkelerde önemli olay artışı var. Türkiye’de de var. Olmaması esasen mümkün değil. Yok demek bilimi inkar etmek olur. Bunlar daima mutasyona uğrayan virüsler. Bu mutasyonların içinde biri ya da birkaç şayet daha süratli bulaşan, orjinal virüse nazaran, şu anda mevcut virüse nazaran bir özellik taşıyorsa bir baka artışına hasebiyle yeni dalgaya yol açıyor.”
DA4-DA5 OMİCRONDAN DAHA BULAŞICI
“Şu anda bu altıncı dalgayı oluşturan DA4 ve DA5 dediğimiz mutantlar, çok ağır seyirli bir hastalık tablosu yapmıyor. Fakat bulaşıcılığı kendi kaynaklandıkları omicron’dan çok daha fazla. toplumda bir bağışıklık olmasına karşın süratle yayılıyorlar” uyarısı yapan Ceyhan şöyle devam etti: “ABD’de 10 gün evvel yapılan bir yayında ‘Biz şu andaki test siyasetimizle mevcut hadiselerin en fazla 20’de birini tespit edebiliyoruz’ diyorlar. Türkiye’de Amerika’da yapılanın 10’da 1’i kadar bile test yok. Testler yeterlice durdu. Mecbur kalmadıkça yapılmıyor. Sistem test yapmanıza müsaade vermiyor. Salgınla ilgili bütün üniteler de kaldırıldı. Bilim Konseyi lağvedildi, bakanlıktaki salgınla ilgili üniteler de sonlandırıldı.
40’DA BİRİ TESPİT EDİLEBİLİYOR
Dolayısıyla şu anda Türkiye’de kaçını, ne kadarını tespit ediyoruz derseniz, en güzel varsayımla 40’ta birini falan tespit edebiliyoruz. Onlar da esasen bıraktılar, Yayınlamıyorlar artık. Kendi kendimize gaz vererek. Ne hoş rahatladık falan deyip sevinerek olmayan bir olayı kutluyoruz. Salgının sonu gelmiş üzere davranıyoruz. Ancak salgının sonu falan gelmedi. Söylediğim olasılıklar hala geçerli, daha ağır bir tip çıkabilir.
ÇOK BULAŞ MUTASYONU HIZLANDIYOR
Şöyle bir fikir var o da çok yanlış: ‘Madem ağır seyretmiyor bu kadar önleme ne gerek var’. Zira virüs durduğu yerde mutasyona uğramıyor. Şahıstan bireye ne kadar çok bulaşmasına müsaade verirseniz, mutasyonlar hızlanıyor. Buna neden olmamak için bütün dünya telaşlanıyor. Dehşet bu yoksa onlarda daha ağır seyrediyor da bizde daha hafif seyrediyor değil. Virüs davranış açısından baktığınız vakit çok değişik bir usul izliyor. Omicron birinci çıktığı vakit süratle hadiseler arttı lakin hafif seyrediyor diye çabucak önlemler kaldırıldı. Omicron aslında virüsün truva atıydı. Topluma bir biçimde girdi, önlemlerin kalkmasına yol açtı. Gerisinden o truva atından yeni yeni varyantlar çıktı. Münasebetiyle bu virüsün kolay kolay terk edeceği üzere görünmüyor. O yüzden azaldı, sonbaharda bitiyor, şurada bitiyor önlemleri kaldırabiliriz üzere haller motamot virüsün istediği davranışlardır.
BİLİM ŞURASI DA YANLIŞ DEĞERLENDİRDİ
O periyot beşerler salgının eğrisini bilmedikleri için maalesef buna Bilim Şurası’nda yer alan arkadaşlarımız da dahil, her azalmayı salgının sonu diye değerlendirdiler. Meğer bu esasen salgın eğrisinin tipik seyri böyledir. Motamot deniz yüzeyi üzeredir. Bir dalga gelir, bir artış olur, sonra bir pik noktası ve iniş kolu olur. Sonra bir düz çizer. Bu düz çizdiği devirlerde önlemleri artıracağımız yerde daima azalttık. Bir sürü insan hayatını kaybetti. İktisatta bu kadar ağır bir tablo oluştu. Lakin hala yalnızca Türkiye değil, birçok ülke bunu yanlış algılayıp, zannediyorlar ki önlemler kaldırılırsa bu iş bizatihi bitecek. Ondan sonra rahatlayacağız. Sonbaharda mı gelir, sonbahardan evvel mi gelir. Bu türlü bir kestirimde bulunmanın manası yok zati yeni bir dalga geldi ve içinde yaşıyoruz şu anda.”