İngiltere merkezli 150’den fazla ülkede faaliyet gösteren dünyanın en büyük muhasebe, kontrol, vergi ve idare danışmanlığı hizmeti sunan Deloitte Touche Tohmatsu Limited’in (DTTL) hazırladığı tahlil Paris İklim Mutabakatı’nın ehemmiyetini bir kere daha gözler önüne serdi.
Deloitte’un Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 23 ülkede global iktisada taraf veren şirketlerin CEO’ları ile yapılan Sürdürülebilir Hareketler Endeksi Araştırması’ndaki bilgiler tahlil edildi.
CEO’LARA NAZARAN İKLİM KONUSUNDA ACİL TEDBİR ALINMALI
Araştırmaya katılan üst seviye yöneticilerin yüzde 49’u son 6 ayda kuraklık, orman yangınları, çok sıcak ya da şiddetli fırtına üzere iklim kaynaklı olaylarla karşılaştıklarını tabir ettiler. Üst seviye yöneticilerin yüzde 89’u iklim konusunda acil tedbir alınması gerektiğini düşünürken yüzde 79’u da iklim krizi konusunda kritik noktaya gelindiğine inandıklarını belirtti.
Deloitte, hazırladığı tahlille, dünyadaki ortalama hava sıcaklıklarının artması konusunda iki senaryo üzerinden kıymetlendirme yapıyor. Birinci senaryoda, dünyanın ortalama sıcaklığının 3 derece arttığı, ikinci senaryoda ise Paris İklim Mutabakatı uyarınca global ısınmanın 1.5 derece ile sınırlandığı öngörülüyor.
ÜÇ DERECELİK ISINMA FALEKET GETİRECEK
Buna nazaran, 2070 yılına kadar dünyadaki ortalama hava sıcaklıkları 3 derece arttığında, global iktisat 178 trilyon dolarlık ziyanla karşı karşıya kalacak. Bu fiyat, iş dünyasındaki birçok şirketin kapanması ve yatırımların durması, insanların konutlarını ve işlerini kaybetmeleri, kâfi besine ve sıhhat hizmetlerine ulaşılamaması manasına geliyor.
AVRUPA’DA 110 MİLYON KİŞİ İŞNİ KAYBEDEBİLİR
Ortalama sıcaklığın 3 derece artmasının en çok etkileyeceği bölge, Asya–Pasifik olacak. Tahlile nazaran, bölge iktisadı 96 trilyon dolar düzeyinde ziyan edecek. Tıpkı devirde Amerika kıtasında 36 trilyon dolar, Avrupa’da 10 trilyon dolar ziyan olması beklenirken dünyanın geri kalanındaki zararın ise yaklaşık 40 trilyon dolara ulaşacağı düşünülüyor. Ayrıyeten yalnızca Avrupa’da 110 milyon kişinin işini kaybedeceği öngörülüyor.
Avrupa yalnızca 2070’te 1 trilyon dolar kaybederken sonraki 10 yıl boyunca kıtanın iktisadında sadece yüzde 1’lik bir büyüme gerçekleşebilecek. Avrupa’nın en son bu oranda büyüme kaydettiği devir 2010–2020 ortası global finansal krizin, Avrupa borç krizinin ve Kovid-19 pandemisinin birlikte yaşandığı periyottu.
HER AMERİKALI 70 BİN DOLAR KAYBEDECEK
Amerika kıtasındaki kayıpların da 2070’e gelindiğinde 36 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Yalnızca 2070’te 4 trilyon dolarlık bir kayıp öngörülüyor. Bu devirde tüm Amerika kıtasındaki ülkelerin zararlarına bakıldığında ABD’nin tek başına kaybı 14,5 trilyon dolar olacak. Bu da her bir Amerikalının hayatı boyunca kazandığı toplam paradan 70 bin dolar kaybetmesi manasına geliyor.
Ortalama hava sıcaklığının artması iktisadın yanı sıra, dünyadaki hayatı da direkt etkileyecek. Sıcak devirlerin uzaması beşerler üzerindeki gerilimi artırırken işteki verimliliklerini de düşürecek. Deniz düzeyi yükselirken gerek verimli tarım alanları gerekse de kıyılardaki yerleşim alanları su altında kalacak. Üretim ve yatırımlar ertelenirken değişen iklim koşulları yüzünden hastalıklar ve vefat oranları artacak. Ülkelerin ziraî üretimleri değişecek ve birçok kıyı ülkesi için çok kıymetli bir gelir kaynağı olan turizm de bu koşullardan olumsuz etkilenecek.
DAHA AZ ISINMA DAHA AZ ZARAR
Deloitte’un yaptığı tahlilde uygulanan ikinci senaryoda ise dünyadaki ortalama hava sıcaklıklarının Paris İklim Anlaşması’nda belirtilen kriterlere uyacağı öngörülüyor. Bloomberg ht’de yer alan tahlile nazaran bu muahede uyarınca global ısınma 1,5 derece ya da daha azla sınırlanır ve dünya yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyon amacına ulaşabilirse 2070’e kadar dünya iktisadının 43 trilyon dolar daha fazla büyüyeceği kestirim ediliyor.
Bu periyotta en büyük büyümeyi 47 trilyon dolar ile Asya–Pasifik bölgesi gösterecek. Avrupa ve Amerika kıtalarının ekonomileri ise sırasıyla 1 ve 3 trilyon dolar ziyan edecek.
HÜKÜMETLER SÜRATLİ, NET VE BAHADIR OLMALI
Araştırmayı pahalandıran Deloitte Türkiye Sürdürülebilirlik Önderi Murat Günaydın, durumun ciddiyetinin açık olduğunu belirterek, yapılması gerekenleri dört adımda sıraladı:
“Tüm hükümetler, şirketler ve beşerler iklim konusunda cesaretli kararlar almalı, süratle net sıfıra ulaşmaya yönelik adımlar atılmalı, ülkeler, ekonomilerini Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen kriterlere uyacak formda dönüştürmeli ve düşük emisyonlu bir gelecek için gereken tüm yatırımları bir an evvel hayata geçirmeli.”
