Türkiye’den Fransa’ya 2021 yılında yapılan iltica müracaatları bir yıl öncesine oranla yüzde 45 6 artış Travesti gösterdi Fransa Mülteci ve Vatansızları Muhafaza Ofisi OFPRA 2020’de kaydedilen 3 bin 104 birinci müracaata karşılık 2021’de 4 bin 519 müracaatta bulunulduğunu bildirdi İtiraz üzerine yine incelenen evraklar da eklendiğinde izmir Travesti bu sayı 5 bin 248’e çıkıyor
İltica müracaatlarında 2020’de 7’nci sırada olan Türkiye geçen yıl Afganistan Fildişi Kıyıları Bangladeş ve Gine’nin akabinde 5’inci sıraya yerleşti Yalnızca Avrupa coğrafyası ele alındığında Konya Travesti Türkiye Fransa’ya yapılan iltica müracaatlarında birinci sırada yer alıyor
OFPRA’nın 2021 raporunda Türkiye’den gelen başvurulardaki artış büyük ölçüde 15 Temmuz darbe teşebbüsü sonrası başlatılan kitlesel ve keyfi baskı kampanyalarına bağlanıyor 2018’den bu yana süregelen lakin pandemi sürecinde tesiri artan ekonomik krizin toplumsal ve siyasal gerginliği köpürttüğü bunun da hükümeti muhalifler üzerindeki denetimi ağırlaştırmaya ittiği not ediliyor
OFPRA Türkiye’den iltica müracaatlarının HDP’liler Gülen hareketi toplumsal medyada iktidarın yıkıcı bulduğu yayınlar ve askerlik hizmetinden kaçanlar ya da vicdani retçiler olmak üzere dört ana tematik etrafında gruplandığını belirtiyor
Yenilik çeşitlilikte
Ancak OFPRA bilgileri Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iltica başvurucularının profillerinin değiştiğini ve çeşitlendiğini de gösteriyor
Konuyu yakında takip eden Strasbourg Üniversitesi öğretim üyesi siyaset bilimci Prof Dr Samim Akgönül iltica başvurusu sayısındaki artışın Haziran 2015 seçimleri sonrasında başladığını söylüyor ve ekliyor O seçimler sonrası HDP’nin kriminalize edilmesiyle başlayan artış 2016 sonrasında hızlandı 2016 değerli bir sene zira hem darbe teşebbüsü sonrasında rejim bütün muhalif etrafları bertaraf etmek için harekete geçti hem de Güneydoğu’daki askeri operasyonlar Barış İçin Akademisyenler Bildirisi ve üniversitelerdeki kıyım iltica taleplerini hızlandırdı
İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmenin etkileri
Samim Akgönül Fransa’ya iltica müracaatlarındaki yeniliğin iltica motivasyonlarındaki çeşitlilikte yattığına işaret ediyor ve Artık yalnızca HDP’ye yakınlık ya da Gülen hareketine ilişkin olma suçlamaları değil sol öğrenci LGBT üzere kimliklerin baskı görmesi de iltica taleplerinde lisana getirilen konular diyor
Kadın hakları ve bayana yönelik şiddet de kendi başına bir iltica münasebeti haline gelmiş durumda Türk hükümetinin Türkiye’nin de katkılarıyla hazırlanmış İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararı sonrası kimi bayan ilticacı adaylarının evraklarında Türkiye’de kanunların kendilerini koruyamayacağı inancı da yer almaya başladı Evvelce yalnızca Batı Afrika ve Kuzey Afrika kökenli bayan ilticacı başvurucularının lisana getirdiği zorla ve veya erken evlendirilme münasebeti bugün Türkiye kaynaklı doyslarda da görülüyor
Orta yaş üstü iltica başvurucuları
İltica başvurucuları evvelce olduğu üzere yalnızca muhakkak kümelere mensup büyük çoğunluğu genç ve erkeklerden oluşan bireyleri kapsamıyor Son yıllarda Fransa ve AB’nin başka ülkelerine iltica müracaatında bulunanlar ortasında çok sayıda orta orta yaş üstü ve bayan birey de var Klasik olarak iltica müracaatında bulunanların genç olduğunu belirten Samim Akgönül Son 5 yıldır Fransa’da daha yaşlıları da görebiliyoruz Yani 50 60 yaşında iltica talebinde bulunanlar var diyor
Türkiye’den iltica müracaatları yalnızca Fransa ile sonlu değil Avrupa Birliği AB genelinde de artışta Türkiye AB sıralamasında Suriye Afganistan Irak ve Pakistan’ın akabinde en fazla ilticacı adayı olan ülke pozisyonunda
Samim Akgönül bu artışı iki olguya bağlıyor Birincisi 2017 referandumundan sonra her bölüme baskının gözle görülür biçimde artması ve insanların artık geleceklerini en azından ‘mutlu’ bir geleceği Türkiye’de görememeleri Baskıların ‘gerçek’ olmadığı durumlarda bile herkeste bir ‘tehlike içinde olma’ hissi var Örneğin iltica taleplerinde sıkça toplumsal medyada Cumhurbaşkanı’nı eleştiren ve bu yüzden mahpusa girmekten korkan beşerler var Başka bir gerçeklik de ekonomik buhran Bu buhran ve yoksulluk yoksul olma korkusu her bölümden insanı buna orta sınıf dahil diğer yere bakmaya itiyor Ki burada yalnızca mültecilerden kelam ediyoruz Avrupa’da binlerce ‘gizli mülteci’ var Öğrenci memur vazifeli diplomat olarak gelip dönmeyenler dönmeyecek olanlar Artık yalnızca ‘Fetöcü’ ya da ‘terörist’ olarak yaftalananlar değil Entelektüeller beyaz yakalılar üniversite hocaları tabipler Gözlerini dışarıya yöneltmiş durumdalar
Avrupa Türkiye alakalarını tesirler mi
İltica profilinde gözlemlenen bu değişiklik Fransa Türkiye ya da Avrupa Türkiye alakalarını tesirler mi Samim Akgönül tesiri olacağı görüşünde Türkiye ’emin ülke’ algısından tekrar çıkabilir ve 1980 darbesi sonundaki insan haklarının sistematik olarak ihlal edildiği bir pozisyona gelebilir İhlal edilen haklar tahminen birebir haklar değil idam cezası yok yapısal azap yok umarım yok lakin hepsi üniversal insan hakları Yargısız infaz adil yargılanma söz özgürlüğü mülkiyet hakkı üzere mevzular son derece kıymetli Bu durum alışılmış ki Fransa Türkiye ve AB Türkiye bağlarını etkiler