Kiev ve Moskova ortasında İstanbul’da imzalanan mutabakatta, Ukrayna tahılı ihracatı için belirlenen üç limandan biri olan Odessa Limanı’na yönelik füze saldırısının yankıları sürüyor.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda imzalanan mutabakattan bir gün sonra vurulan Odessa’yı maksat alan taarruzların Moskova’ya güvenilmeyeceğini gösterdiğini söyledi.
Söz konusu hücumun Rusya ile diyalog kurulması gerektiği tezini giderek savunulamaz hâle getirdiğini vurgulayan Zelenskiy, “Bu aleni Rus barbarlığı, bizi zafer için muhtaçlığımız olan tüm silahları elde etmeye daha da yaklaştırıyor” dedi.
Rusya’dan yanıt
Zelenskiy’nin açıklamasına karşılık veren Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova ise, Rus füzelerinin Ukrayna’nın “askeri altyapısını” vurduğunu öne sürdü. Taarruzda Ukrayna’ya ilişkin bir “devriye botunun” vurulduğunu söz eden Zaharova, Telegram’da yayımladığı açıklamada, “Kalibr füzeleri, yüksek hassasiyetli bir akınla Odessa Limanı’ndaki askeri altyapıyı imha etmiştir” dedi.
Ukrayna Savunma Bakanlığı sözcüsü İgor Konaşenkov da akında “tersane kısmındaki bir Ukrayna savaş gemisinin ve ABD tarafından Kiev rejiminine temin edilen Harpoon füzelerinin bulunduğu bir deponun” imha edildiğini söyledi.
Ukraynalı yetkililer, füze saldırısı sırasında Odessa Limanı’ndaki silolarda tahıl bulunduğunu fakat besin stoklarının ziyan görmediğini bildirmişti. İki füze isabet eden limanın yalnızca altyapısının ziyan gördüğünü belirten Ukraynalı yetkililer, hücumda yaralananlar da olduğunu duyurmuştu. Ukrayna ordusu, iki farklı füzenin ise hava savunma sistemlerince imha edildiğini belirtmişti.
İstanbul’daki imza merasimine başkanlık eden BM Genel Sekreteri Antonio Gutterres, Odessa Limanı’na yönelik saldırıyı kınadı. Kelam konusu eserlerin global besin krizi ve milyonlarca gereksinim sahibi insan açısından ehemmiyetine vurgu yapan Guterres, tüm tarafları mutabakata bağlı kalmaya davet etti.
AB ve ABD’den Rusya’ya kınama
Avrupa Birliği (AB) Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise taarruzla ilgili olarak direkt Rusya’yı suçladı.
Twitter hesabından yaptığı açıklamada “AB, Rusya’nın Odesa Limanı’na yönelik füze saldırısını şiddetle kınıyor” sözünü kullanan Borrell, “İstanbul mutabakatlarının imzalanmasından bir gün sonra hububat ihracatı için çok kıymetli bir amacın vurulması, Rusya’nın memleketler arası hukuk ve taahhütleri büsbütün göz gerisi ettiğini bir defa daha gösteriyor” dedi:
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de saldırıyı “şiddetle kınadığını” belirterek, “Bu taarruz Rusya’nın dünkü muahedeye bağlı kalacağına yönelik inancı önemli biçimde sarsmıştır” dedi.
Akar: Ruslar alakalarının olmadığını belirtti
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Odessa Limanı’na yönelik füze hücumuyla ilgili olarak AA’ya yaptığı açıklamada, “Rusya ile yaptığımız temasta Ruslar katiyen bu akınla alakalarının olmadığını, mevzuyu çok yakından ve detaylı bir formda incelediklerini bize belirttiler” demişti.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov ile de telefon görüşmesi gerçekleştirerek bilgi aldıklarını tabir eden Akar, “Füze hücumlarından bir adedinin oradaki silolardan bir adedine isabet ettiğini, oburunun de siloya yakın bir bölgeye düştüğünü ve ama orada kıymetli olan rıhtımların yükleme kapasitesinde ve kabiliyetinde rastgele bir olumsuzluk olmadığını, oradaki faaliyetlerin devam edebileceğini söz ettiler” diye eklemişti.
Akar, “Tahıl sevkiyatı ile ilgili dün yaptığımız mutabakattan çabucak sonra bu türlü bir hadisenin meydana gelmesi nitekim bizi de endişelendirdi. Bundan biz de rahatsız olduk. Ancak biz orada dün yaptığımız mutabakattaki, vardığımız mutabakattaki sorumluluklarımızı yerine getirmeye devam ediyoruz ve biz tarafların sükunetle, sabırla burada sakin bir formda iş birliğine devam etmelerinden yana olduğumuzu da yeniden görüşmelerimizde lisana getirdik” açıklamasında bulunmuştu.
Haftalarca süren müzakerelerin akabinde Cuma günü İstanbul’da imzalanan mutabakat, Odessa bölgesindeki üç Ukrayna limanından tahıl ihracatı için Karadeniz’de koridor açılmasını öngörüyor. Muahede, savaş nedeniyle Ukrayna silolarında sıkışıp kalan 20 ila 25 milyon ton buğdayın ihracatının mümkün kılınmasını öngörüyor. Rusya ve Ukrayna dünyanın en büyük tahıl üreticileri ortasında yer alıyor. Rus işgali başlamadan evvel dünyada ticareti yapılan buğdayın yaklaşık yüzde 30’u bu iki ülkeden sağlanıyordu.
DW,AFP,rtr / CÖ,ET
