İtalya’nın Milano kentinde geçen hafta düzenlenen ve 100’e yakın ülkeden 4 bine yakın metabolizma hastalıkları ve endokrinoloji uzmanının katıldığı Avrupa Endokrinoloji Kongresi’nde (ECE 2022) dikkat çeken bahislerin başında, pandemi devrinde denetimsizce kullanılan vitamin takviye eserlerinin bedende yarattığı olumsuz tesirlerin konuşulduğu oturumlar yer aldı. Bağışıklığı güçlü tutmak ve Kovid’i daha hafif geçirmek korkusuyla bilhassa D vitamini, selenyum ve iyot üzere mineral ve vitamin dayanaklarının tabip denetimi olmadan ağır bir formda kullanılması, başta kalp böbrek sistemi olmak üzere, tiroit işlevlerinin da bozulmasına neden oluyor. Avrupa Endokrinoloji Derneği Üyesi Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, çok iyot kullanımı nedeniyle ülkemizde de zehirli guatr olaylarında artış yaşandığına işaret etti. Prof. Dr. Yıldız, tabip denetimi olmadan, eksikliği tespit edilmeden eş dost tavsiyesiyle yüksek dozlarda kullanılan D vitaminin kalp ve böbreklerde, iyodun ise tiroit bezinde tahribata yol açarak zehirli guatr olaylarında artışa yol açtığını kaydetti.
TÜRK TABİBE “ÖZEL TANINIRLIK ÖDÜLÜ”
21-24 Mayıs tarihleri ortasında düzenlenen ECE 2022’de, “Avrupa Özel Tanınırlık Ödülüö alan Avrupa Endokrinoloji Derneği Üyesi ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, Avrupa Endokrinoloji Derneği yöneticiliğine ve Avrupa Endokrinoloji Kongresi Başkanlığına seçilen birinci Türk bilim insanı olarak Avrupa’da endokrinoloji biliminin ilerlemesine uzun yıllardır katkıları nedeniyle mükafata layık görüldü. Prof. Dr. Yıldız, Demirören Haber Ajansı’na denetimsiz vitamin ve mineral kullanımı ile ilgili yaptığı açıklamada, yalnızca Avrupa’da değil Türkiye’de de D vitamini, selenyum ve iyot üzere vitamin ve minerallerin çok dozda kullanımı nedeniyle şimdilerde pek çok hastanın zehirli guatr yahut D vitamini zehirlenmesi üzere şikayetlerle hastanelere başvurduğuna dikkat çekti.
“KOVİD’DEN KORUNMAK YERİNE TİROİT HASTASI OLDULAR”
Prof. Dr. Yıldız, “Vücudumuzda hormonların gerek az gerekse fazla olması, sıhhat meselelerine yol açıyor. Hormonların istediğimiz seviyelerde olabilmesi için bunların imallerinde kullanılan minerallerin de istediğimiz oranda bulunması lazım. Dışarıdan alınan mineraller içinde en kıymetlilerinden bir tanesi uygun iyot. İyodun, tiroit hormonunun imalinde rolü var. Ama pandemi periyodunda yaşadığımız kıymetli bir sorun, Kovid-19 enfeksiyonundan korunmak için bireylerin denetimsiz bir formda eser element kullanımına başlamaları oldu. İyot kullanımı da denetimsiz formda arttı. O denli ki dışarıdan yüksek oranlarda iyot alınması bize, Kovid-19 enfeksiyonundan korunma değil, tiroit hastalıklarının artışı olarak geri dönmeye başladı. Dışarıdan yüksek doz iyot almanın yol açtığı meselelerin başında ise hipertiroidi, yani tiroit hormonlarının kanda yükselmesi, ya da zehirli guatr geliyor. Yüksek ölçüde iyot, bedenimizin tiroit bezini yabancı bir doku üzere kabul etmesine neden olabiliyor ve tiroit tahribatına yol açarak hipotiroidi dediğimiz tiroit bezinin az çalışmasına da neden olabiliyor” dedi.
YOSUN KELP İÇERİKLİ TAKVİYE ESERLERİNE DİKKAT
Yüksek iyot içeren eserlerin başında yosun, kelp içeren dayanak eserlerinin geldiğine işaret eden Prof. Dr. Yıldız, “Yüksek iyot içeren solüsyonların kullanımı da kelam konusu oldu bu devirde. Bütün bunlar bir anda tiroit bezinizin olması gerekenden çok fazla iyoda maruz kalmasıyla, çalışmasının bozulmasına neden oluyor. Pandemi devrinde biz bunun hastalarda yarattığı ziyanları şimdilerde görmeye başladık. Ayrıyeten iyotlu tuz, bütün deniz eserleri, süt ve süt eserlerinde de iyot olduğunu söyleyebiliriz. Lakin bilhassa kimi ilaçlar, görüntüleme tekniklerinde kullanılan ve damardan verilen ilaçlar ile katkı / takviye hususu ismi altında satılan kelp (yosun) üzere eserler fayda yerine sıhhat riskine sokabiliyor.” diye konuştu.
“FAZLA D VİTAMİNİ KALP RİTMİNİ BOZDU”
Prof. Dr. Yıldız, “Selenyum bunlardan biri. Tiroit hormonlarının olağan çalışmasında rol alıyor. Ancak selenyumun da fazla kullanılmasının, beden açısından ziyanları var. Pandemide, selenyum da olması gerekenden fazla, çok gereksiz kullanıldı. Daha kıymetlisi, bir de bizim ‘ismi hormon olmayan’ hormonlarımız var. D vitamini örneğin. Aslında bedenimizde öbür hormonlar üzere işlev gören bir hormon. Tekrar pandemi periyodunda kendimizi enfeksiyondan koruyalım derken denetimsiz ve yüksek ölçüde D vitamini kullanımı oldu. Gerekenden fazla alındığı için D vitamini toksikasyonu (zehirlenmesi) ile hadiselerin, acillere başvurduğunu biliyoruz. Yüksek doz D vitamini nedeniyle, kanda kalsiyum pahaları artabiliyor. Bu da kalpteki elektriksel iletim sistemi başta olmak üzere birçok organın işlevini bozabiliyor. Kalp ritim bozukluğuna yol açabiliyor” halinde konuştu.
“KOVİD, HORMON İSTİKRARINI DE KALICI BOZABİLİYOR”
Kovid-19’un uzun müddetli tesirlerinin de tartışıldığı bilimsel oturumların dikkat çektiği Avrupa Endokrinoloji Kongresi’nde, bilim insanlarının tartıştığı hususlardan birinin de Kovid’in değişik hormonal sistemler üzerindeki tesiri olduğunu belirten Prof. Dr. Okan Bülent Yıldız, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Bu manada pankreasta beta hücresi dediğimiz, insülin salgılayan hücreler süreksiz olarak ya da daima olarak etkilenebildi hastalıktan. Hasebiyle Kovid geçiren bir küme hastada, kan şekerinin hastanedeyken süreksiz olarak yükselmesi kelam konusu olduğu üzere, bir kısım hastada da bu, kalıcı hale gelebildi ve bu şahıslar Kovid sonrası diyabet hastası olarak kaldı. Bu mevzuda dünyada devam eden uzun soluklu çalışmalar var. Kovid-19 geçiren bireylerde hem tiroit bezi bozuklukları, hem pankreas işlevinde bozukluklar görebiliyoruz. Münasebetiyle iki istikametli tesiri var. Yani hormonal bozukluğu olanlarda Kovid çok ağır geçtiği üzere Kovid’in kendisi de orta ve uzun vadede hormon hastalıkları gelişmesine neden olabiliyor. Bu nedenle endokrinoloji uzmanları olarak Kovid-19 geçirmiş hastaların orta ve uzun devirdeki sıhhat risklerini de takip edip kıymetlendiriyoruz.”
