Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), ‘Sağlık ve bakım dalında cinsiyete dayalı fiyat farkı: COVID-19 periyodunda global bir analiz’ raporunu yayınladı.
Rapora nazaran, sıhhat ve bakım işgücü, dünyadaki toplam işgücünün yaklaşık 3.4’ünü oluşturuyor. Bu oran, yüksek gelirli ülkelerde yaklaşık yüzde 10 iken düşük ve orta gelirli ülkelerde yüzde 1 civarında seyrediyor.
Sağlık ve bakım kesimini ‘oldukça bayan ağırlıklı’ bir dal olarak tanım eden rapor, bayanların tüm dünyadaki sıhhat ve bakım kesimi çalışanlarının yaklaşık yüzde 67’sini oluşturduğunu gösteriyor.
Sektördeki bayan çalışanların oranının ülkelerin ‘ekonomik gelişmişlik’ düzeylerine nazaran değişiklik gösterdiğini ortaya koyan rapor, orta ve düşük gelirli ülkelerde bu daldaki bayan oranının yüzde 63.8, yüksek gelirli ülkelerde ise yüzde 75.3 olduğunu söz ediyor.
SAATLİK FİYATTA YÜZDE 15 FARK VAR
“Yüksek bayan çalışan oranına karşın, sıhhat ve bakım kesimindeki bayanlar fiyatları de dahil olmak üzere cinsiyet eşitsizlikleri ile karşı karşıya kalıyor” değerlendirmesinin paylaşıldığı rapor, kesimde bayanlar aleyhine yüzde 24’e varan cinsiyete dayalı fiyat farkı olduğunu ortaya koyuyor:
“Bu rapor, cinsinin birinci örneği: Dünya çapında kesimdeki maaşlı çalışanların yaklaşık yüzde 40’ını temsil eden 54 ülkeden bilgileri kullanarak global ve kesim çapında cinsiyete dayalı fiyat farkı tahlili sunuyor. “Rapor, yüklü global iddiaları kullanarak sıhhat ve bakım kesimindeki cinsiyete dayalı fiyat fakının (ortalama saatlik ücretlerde) yaklaşık yüzde 15 ile (ortalama aylık ücretlerde) yüzde 24 ortasında değiştiğini gösteriyor.”
Rapor, bu hesaba dayanarak kesimde fiyatlı çalışan bayanların erkeklerden yaklaşık yüzde 20 daha az kazandığını söz ediyor.
BM: FİYAT EŞİTSDİZLİĞİNDE AYRIMCILIK, BİR ETKEN OLABİLİR
ILO ve DSÖ’nün raporunu bir basın açıklamasıyla kamuoyuna duyuran BM, kelam konusu ‘farkın nedeninin çoğunlukla açıklanmadığını lakin örgütlerin bayanlara yönelik ayrımcılığın bu fiyat farkına sebep olmuş olabileceğini kestirim ettiğini’ söylüyor.
Rapor, tıpkı vakitte sıhhat ve bakım kesimindeki maaşların öteki bölümlerdeki maaşlardan düşük olduğunu da gösteriyor. BM’ye nazaran, bu durum, “kadın çalışanların yükte olduğu başka dallarda de fiyatların düşük olduğu tespiti ile tutarlılık teşkil ediyor.”
SEKTÖRDEKİ ANNELER EK CEZALARDAN MUSTARİP
ILO Çalışma Şartları ve Eşitlik Departmanı Yöneticisi Manuela Tomei bu durumu özetle şu biçimde kıymetlendiriyor:
“Sağlık ve bakım kesimi, genel olarak düşük fiyatlar, cinsiyete dayalı fiyatlarda inatla devam eden farklara ve çok meşakkatli çalışma şartlarına katlandı. Covid-19 pandemisi hem bu durumu açık bir biçimde gözler önüne serdi hem de kesimin ve kesimde çalışanların aileler, toplumlar ve iktisatların devamlılığı konusunda ne kadar hayati olduğunu gösterdi.”
Rapora nazaran, “ödemelerin yüksek olduğu ve erkeklerin daha fazla temsil edildiği kategorilerde cinsiyete dayalı fiyat farkları daha büyük iken ödemelerin düşük olduğu kategorilerde bayanlar fazla temsil ediliyor.”
Rapor birebir vakitte daldaki annelerin “ek cezalardan mustarip olduğunu” ve “kadınların üreme çağında önemli oranda artan cinsiyete dayalı fiyat farklarının çalışma hayatları boyunca devam ettiğini” gösteriyor.
Tomei de “Çoğu bayan olan sıhhat ve bakım çalışanına daha adil fiyatlar de dahil daha uygun ve daha adil çalışma şartları sağlamadan daha kaliteli sıhhat ve bakım hizmetlerimizin olması mümkün değil” diyor.