HDP Eş Genel Lideri Mithat Sancar, DW Türkçe’nin sorularını yanıtladı. Mersin Polisevi’ne yönelik saldırıyı, “Seçim öncesi kaos planlarının bir modülü olarak görmek gerekir” kelamlarıyla kıymetlendiren Sancar, 2021 yılının Şubat ayından beri bu bahiste öbür muhalefet partilerini uyardıklarını hatırlattı. Tüm muhalefet partilerine seçim sürecindeki provokasyonlara karşı birlikte hareket davetinde bulunan Sancar, “7 Haziran–1 Kasım ortası yaşananları tekrar canlandıracak her türlü hazırlık yahut niyeti boşa çıkarmak için çok geniş bir demokratik irade iştirakine gereksinim var” dedi.
Cumhurbaşkanlığı adaylığı tartışmalarına ait soruları da yanıtlayan Sancar, altılı masadaki CHP, DEVA, Gelecek ve Saadet partileriyle gereksinim duyuldukça heyetler seviyesinde görüştüklerini, lakin seçim için önerdikleri tekniğin bunun ötesinde olduğunu söyledi. Açık müzakere ve direkt diyalog ile bir mutabakata ulaşılması halinde Millet İttifakı’nın adayını desteklemelerinin kelam konusu olacağını kaydeden Sancar, bu davetin karşılık bulmaması ihtimalini gözeterek kendi adaylarıyla seçime girme hazırlıklarını yürüttüklerini açıkladı.
Sancar’a yönelttiğimiz sorular ve verdiği cevaplar şöyle:
DW: Emek ve Özgürlük İttifakı’nı kurarak ilan ettiniz. Bu ittifak bir seçim işbirliği ittifakı mı? İttifaka ait bundan sonraki yol haritanız nasıl olacak?
Mithat Sancar: İttifak çalışmalarımız bir yıla yakın bir müddettir devam ediyordu. Bu çalışmaların başlangıcında temel vurgumuz çaba iştiraki temelinde bir ortaya gelmek biçimindeydi. Elbet seçimler değerli ve herkes bütün ittifakları seçim ekseninde kıymetlendiriyor. Bizlerin de seçimleri hesaba katmama üzere bir tavrımız yok lakin çalışmalar, seçim odaklı başlamadı. Ortak çaba temeli üzerine kuruldu. Bundan sonraki yol haritamızı üç etapta kıymetlendirmek gerekiyor: Seçimlere kadar olan süreç, seçim süreci ve seçimlerden sonrası. Seçimlere kadar olan müddette her alanda demokratik çabayı büyütmek ve ittifakı farklı toplumsal bölümlere hakikat genişletmek temel gayemizdir. İttifakı seçimlerde nasıl bir biçime dönüştüreceğimizi de vakti geldiğinde tartışacağız. Biz bu ittifakı seçim sonrasında ülkede yeni bir başlangıcın tesirli gücü haline getirmek istiyoruz. Yani seçimler bittikten sonra da Türkiye’de pek çok sorun devam edecek ve yeni problemler ortaya çıkacak. Biz bu ittifakı Türkiye’de demokrasiye, emeğin hakkına, adalete ve barışa giden yolda belirleyici aktör ve gerçek alternatif olacak biçimde geliştirmeyi hedefliyoruz.
İttifakın en büyük partisi pozisyonundasınız ve HDP’nin durumu belirleyici olacak. Önümüzde de beklenen bir Anayasa Mahkemesi kararı var. HDP’nin kapatılmasına yönelik bir karar çıkarsa nasıl bir yol izleyeceksiniz?
Kapatma davası gündeme geldiğinden bu yana çok ayrıntılı çalışmalar yapıyoruz. Birden fazla seçeneğimiz var. Bizler Anayasa Mahkemesi kararı ne olursa olsun bu seçimlere kesinlikle gücümüzü yansıtacağız. Bu mevzuda kararlıyız. Her türlü seçeneğe yönelik plan ve programımız var.
CHP’li Gürsel Tekin’in “HDP’ye bakanlık verilebilir” açıklamasına ÂLÂ Parti’den reaksiyon gelmişti. Bu reaksiyonlara karşı CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun açıklamalarını kâfi buldunuz mu?
Bu tartışma bizim dışımızda yürüdü. Altılı masadaki partilerin açıklamalarını kıymetlendirme gereği görmüyorum. Kimsenin “HDP’ye bakanlık verilir, verilmez” biçiminde ahkam kesme hakkı yoktur. Bizler bu ülkede demokratik siyaset alanında ısrarımızı bütün zorluklara, baskılara, kuşatmalara karşın sürdürüyoruz. Bu kararlılığımız partinin büyümesini de sağlıyor. Bizim gayemiz bütün siyasal ve toplumsal problemlerde ve elbette ülkenin idaresinde tesirli bir güç olmaktır. Bu, bakanlık tartışmalarının ötesinde ve bunu aşan bir maksattır.
Altılı masanın belirleyeceği adayakarşı tavrınız nasıl olacak? Destekleyecek misiniz? Desteklerseniz hangi kaidelerde takviye vereceksiniz?
Kamuya açık müzakere ve direkt diyalog metodu öbür muhalefet partileri tarafından kabul görürse, ortak aday fikrine açık olduğumuzu 27 Eylül deklarasyonumuzda söyledik, ondan sonra da çeşitli vesilelerle bunu anlattık. Şayet bu sistemle bir karşılık bulamazsak başka bir adayla seçime girme seçeneğini gündemimizde tutuyor ve bu istikamette çalışmalar yapıyoruz. Yani davet yapmış, öylece oturup yanıt bekleyen bir halimiz yok, olamaz da.
Altılı masada GÜZEL Parti’nin itirazlarına rağmen yeniden de açık müzakere ihtimalini muhtemel görüyor musunuz?
Bu çeşit spekülasyonlara girmeyi yararlı bulmuyorum. Biz açık ve şeffaf bir siyaset yürütüyoruz, önerdiğimiz sistem de son derece net. Ayrıyeten davetlerimizi yalnızca siyasi partilere de yapmıyoruz. Türkiye’de bu zorba rejimden, bu sömürücü talan sisteminden kurtulmak isteyen bütün toplum kesitlerine yapıyoruz. Hasebiyle biz muhalefet partilerine bir davet yapmışız ve karşılığı bekliyormuşuz üzere bir algı muhakkak yanlıştır. Biz ittifakımızı Türkiye’de ezilen, sömürülen, inkâr edilen tüm toplum kesitlerinin güçlü adresi ve değişimin gerçek alternatifi haline getirmek istiyoruz.
DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan, HDP ile görüştüklerini açıklamıştı. Altılı masada başka partilerle görüşmeleriniz sürüyor mu? Varsa bu görüşmeler hangi kapsamda ilerliyor?
Bizim siyasi partiler ve STK’lardan sorumlu eş genel lider yardımcılığımız ve bu bünyede kurduğumuz bir heyetimiz var. Muhalefet partileriyle gerektiğinde ya da muhtaçlık hasıl olduğunda natürel ki görüşmeler yapıyoruz. Heyetlerimiz, CHP, DEVA Partisi, Saadet Partisi ve Gelecek Partisi ile vakit zaman bir ortaya gelip çeşitli bahisleri değerlendiriyorlar. Lakin bizim seçimler için önerdiğimiz formül bu görüşmelerle hudutlu, daha doğrusu bundan ibaret değildir. Biz açık müzakere, direkt diyalog ve aşikâr mevzularda mutabakat sistemini öneriyoruz. Yani kamuoyunun bilgisi dahilinde görüşmeler yapılmalı ve temel sıkıntılarda mutabakat hedeflenmeli. Müzakere için önerdiğimiz çerçeve de 27 Eylül 2021’de açıkladığımız deklarasyondur. Mutabakat sağlanabilirse o vakit ortak aday seçeneği hayata geçirilebilir.
Bu durumda Demokrat Parti ve GÜZEL Parti’nin onay vermesi mi gerecek?
Bu, altılı masanın kendi iç sorunudur. Açık müzakerenin ve mutabakat arayışının hangi yollarla, hangi biçimlerle yapılacağı konusunu kendi ortalarında tartışabilir ve bir karar verebilirler. Bu sıkıntı bizim değil, onların sonuca bağlamaları gereken bir bahistir.
Kemal Kılıçdaroğlu, aday olursa destekleyecek misiniz?
Adayın kim olacağına dair bir tartışma bizim gündemimizde yok. Bunu daima söyledik. Kemal Bey’e bedel veriyoruz, gayretlerini kıymetli buluyoruz. Ama adayın kim olacağı problemi altılı masanın işidir. Bizim açımızdan aday konusunda şu iki bahis çok değerli: Birincisi, aday, açık müzakere ve mutabakat arayışı tekniğini kabul edecek mi? İkincisi, bizim deklarasyon başlıklarımız üzerinden yürüteceğimiz müzakerede varılacak mutabakatı hayata getirecek niteliklere sahip mi? Yani bizim temel beklentimiz demokrasiye, adalete, özgürlüğe, barışa ait yapılacak müzakerede ortaya bir mutabakat çıkarsa bunları yerine getirebilecek bir aday olmalı.
Bu kriterleri karşılaması durumunda Mansur Yavaş’ın mümkün bir adaylığına dayanak verecek misiniz?
Kimin ülkede demokrasinin önünü açıp açamayacağını, kimlerin Kürt sıkıntısında demokratik, siyasal tahlil prosedürünü benimseyip benimsemeyeceğini, kimlerin emekten yana bir ekonomik sistemin inşasına yanaşıp yanaşmayacağını kestirmek sıkıntı değil. Ancak biz prensip olarak isim anmıyoruz. Fakat bu söylediklerimden bir sonuç çıkarmak da güç olmasa gerek.
Muhalefet bir müddettir seçim öncesi provokasyonların olabileceği ihtarları yapıyor. Mersin’deki Polisevine yönelik terör saldırısını bu ikazlar kapsamında mı kıymetlendirmek gerekiyor?
Bizim seçim güvenliğine yönelik çağrılarımız 2021 Şubat ayından beri devam ediyor. Seçime giderken bütün muhalefet partilerinin birlikte hareket etmesi gerektiğini daima tabir ettik. Ayrıyeten olası kaos senaryolarına karşı birlikte tavır almak gerektiğine dair de ikazlarımızı yaptık, yapıyoruz. O günden bu yana yaşadıklarımız ne kadar haklı olduğumuzu ortaya koyuyor. Deniz Poyraz arkadaşımız katledildiğinde de misal şeyleri söylemiştik ve devlet içinde yahut iktidar etraflarında kaos planları yapan odaklar bulunduğu kanısında olduğumuzu vurgulamıştık. O günkü ikazlarımız her türlü kaos planına karşı demokratik siyasette ısrar etme ve olabilecek en geniş demokratik dayanışmayı oluşturma siyasetine yönelikti. Seçimlere daha da yaklaştığımız bu periyotta kaos planlarının kıymetli boyutlara ulaşma ihtimalini herkes çok ciddiye almalıdır. Mersin’deki olayın da bu çerçevede kıymetlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Saldırıyı biz de açık bir biçimde kınadık, kınıyoruz lakin kınamak tek başına yetmiyor. Hüzünlüyüz elbette fakat keder bildirmek de tek başına tahlil değil. Bu taarruzun ayrıntıları derhal aydınlatılmalıdır. Zira kaos planlarından medet umanların en büyük beslenme kaynakları baş karışıklığı yaratmak ve toplumsal karmaşanın derinleşeceği kuralları tahrik etmektir. 7 Haziran–1 Kasım ortası yaşananları tekrar canlandıracak her türlü hazırlık yahut niyeti boşa çıkarmak için çok geniş bir demokratik irade iştirakine gereksinim var.
Selahattin Demirtaş, HDP Kurultayının akabinde “Çuvaldızı kendimize batırmalıyız” demişti. Demirtaş’ın bu söz ile HDP idaresini eleştirdiği yorumları yapılmıştı. Siz bu mevzuda bir özeleştiri yaptınız mı? Demirtaş, nitekim HDP idaresini mi eleştirdi?
Selahattin Demirtaş eş genel başkanlık yapmış, çeşitli kademelerde bu çabaya büyük katkılar sunmuş pahalı bir arkadaşımızdır. Görüşlerini kamuoyuyla paylaşması da hakkıdır ve çok olağandır. Bunlar içinde teklif ve tenkitler de olabilir. Lakin biz, Selahattin Demirtaş’ın açıklamalarının parti siyasetleriyle asılda uyumlu olduğunu ve parti siyasetlerini destekleme maksadına yönelik olduğunu düşünüyoruz. Parti idaresi ile Selahattin Demirtaş ortasında ihtilaf yahut ayrılık, çekişme yahut çeliki olduğuna dair her türlü spekülasyon temelsizdir. Kendisiyle diyaloğumuz tertipli olarak devam ediyor. Yalnızca kendisiyle de değil, cezaevlerinde öteki arkadaşlarımızla bütün değerli kademelerde teklif ve görüş istiyoruz.
Herhangi bir yasal mahzuru olmaması durumunda Selahattin Demirtaş’ı cumhurbaşkanı adayı olarak gösterir misiniz?
Kendi sistemlerimizi, yani tabanla istişare ve şuralarda tartışma prosedürünü işletmeden, bu bahiste bir karar vermemiz kelam konusu olamaz. Sistemlerimizin temel özellikleri çoğulculuk, katılımcılık ve enine uzunluğuna müzakeredir. Bunun dışında HDP’de hiç kimse “bizim adayımız şu isimdir” deme yetkisine sahip değil. Buna eş liderler da dahil. Ayrıyeten kurduğumuz ittifak içerisinde tartışmalar yürütmeden, adayla ilgili kıymetlendirme yapmamız da hakikat olmaz.