Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’da birtakım cemevi ve derneklere yönelik düzenlenen akının akabinde Pazartesi akşamı Mamak ilçesindeki Hüseyin Gazi Dergâhı’nı ziyaret etti. Programa Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da katıldı. Ziyareti Bakan Soylu’nun danışmanı ve AKP Merkez Karar İdare Konseyi (MKYK) Üyesi Arif Ali Özzeybek ile Hüseyin Gazi Vakfı idaresi organize etti. Alevi dedeleri ve akademisyenlerle buluşan Erdoğan, iftarın akabinde Hüseyin Gazi Türbesi’ni de ziyaret etti.
Ziyaretin akabinde DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Hüseyin Gazi Vakfı Lideri Ali Ayyıldız, ziyaret talebinin Soylu’nun danışmanı Ali Arif Özzeybek’ten geldiğini söyledi. Kendisinin de kapılarının herkese açık olduğu formunda karşılık verdiğini söz eden Ayyıldız, Erdoğan’ın ziyaretinde Alevilerin temel taleplerinin gündeme gelip gelmediği sorusunu ise “Dergâhta siyaset konuşulmaz. Lakin kendisini uğurlarken iki dakika konuşma fırsatımız oldu” biçiminde yanıtladı. İçişleri ve Kültür bakanlıklarının cemevlerinin muhtaçlıklarının karşılanmasına yönelik çalışmasını hatırlatan Ayyıldız, “Cumhurbaşkanımıza bu çalışmaların yerinde olduğunu ve Alevi toplumunun kendisinden müjdeli haberler beklediğini anlattım” dedi.
Ayyıldız, “Cemevlerinin ibadethane statüsüne alınmasına yönelik talebi konuştunuz mu?” sorusunu da “Müjdeli haberin ne demek olduğunu herkes bilir. Cumhurbaşkanımız da ‘İnşallah. Devletimiz yanınızda’ sözünü kullandı. Ben de kendisini makamında ziyaretimde taleplerimizi detaylı anlatacağım” kelamlarıyla yanıtladı.
Alevilerin temel talepleri neler?
Ancak Alevilerin değerli bir kısmı AKP iktidarını vaatleri konusunda samimi bulmuyor.
“AKP, 20 yıldır çözmediği için artık de çözeceğine inanmıyoruz” diyen Hüseyin Gazi Derneği Lider Yardımcısı olan Mahmut Aslan, Alevilerin öncelikli talebinin eşit yurttaşlık hakkı olduğunu söyledi. Bir öbür öncelikli taleplerinin de cemevlerinin ibadethane statüsüne getirilmesi olduğunu kaydeden Aslan, öteki taleplerini “Laikliğin gerçek manasıyla uygulanması. AİHM kararları doğrultusunda zarurî din derslerinin ve müfredata bahislerin bütün dini içeriklerin kaldırılması, kaldırılamıyorsa seçmeli hale getirilmesi. Alevi Bektaşi köylerindeki zorla yaptırılan mescitlerin kapatılması ve Alevi dergâhlarının Alevilere teslim edilmesi. Madımak Oteli’nin utanç müzesi haline getirilmesi” formunda sıraladı.
Bu taleplerin birçoklarının Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne nazaran birer kararname ile çözülebileceğini kaydeden Aslan, “Yani bu göstermelik ziyaretlerin altyapısında sanırım toplumsal olarak oylarının çok fazla azalması ve en az oy aldığı Alevi kitlesinden oy alabilir miyim umudu var” görüşünü lisana getirdi.
“AKP’nin Sünnileştirme çabası”
Pir Sultan Abdal Derneği de Erdoğan’ın ziyaretini samimi bulmayan Alevi örgütlerinden birisi.
Derneğin Genel Sekreteri İsmail Ateş, çok sayıda Alevi kurumu ve çatı örgütü varken ziyaret için sırf bir vakfın belirlenmesine reaksiyon gösterdi. İçişleri Bakanlığı’nın yaklaşık bir yıldır cemevlerinin muhtaçlıklarının karşılanması için proje yürüttüğünü hatırlatan Ateş, “Ancak bunun bir bedeli olacaktı. Bunun karşılığında Alevileri Sünnileştirme eforu yatıyordu. Pek çok Alevi örgütü üzere biz de karşı çıktık” dedi.
Erdoğan’ın ziyaretini bir seçim çalışması olarak gördüklerini kaydeden Ateş, “Tabii ki laik ve demokratik ülkelerde bu cins ziyaretler ve davetler kabul edilebilir bir şeydir. Fakat Türkiye Cumhuriyeti son 20 yıldır laik ve demokratik olmaktan uzaklaşmaktadır” formunda konuştu. Türkiye’nin temel hak ve özgürlükler manasında her geçen yıl geriye gittiğini söz eden Ateş, bu şartlarda iktidarı Alevilerin taleplerini karşılama noktasında samimi bulmadıklarını söyledi.
Alevi Bektaşi Federasyonu da Erdoğan’ın ziyaretini samimi bulmadı.
DW Türkçe’nin sorusunu yanıtlayan Federasyon Genel Sekreteri Özgür Kaplan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin mecburî din dersleri ile ilgili vermiş olduğu kararlara karşın okullarda anaokulundan itibaren zorla Sünni İslam derslerinin devam ettiğini kaydetti. Kaplan, “Madımak Oteli utanç müzesi yapılmamışken, Diyanet İşleri Başkanlığı kapatılmamışken, Alevi mahallelerine ve köylerine yapılan mescitlerin yapılmasından vazgeçilmemişken bizim bu ziyareti samimi bulmamız mümkün değil” sözünü kullandı.
İlişkiler geçmişten bu yana sıkıntılı
Alevi örgütlerinin AKP ile münasebetleri geçmişten beri problemli oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı periyodunda Karacaahmet Mezarlığı’na yapılmak istenen cemevine karşı çıkmıştı. Erdoğan başbakanlığı sırasında o periyot yaşanan tartışma ile ilgili soruya “O cemevi bir ucube olarak yapıldı orada. Hâlâ kaçaktır. Ruhsatı yoktur. Karacaahmet Türbesi’nin yanında ucube olarak durur” cevabını vermişti.
Erdoğan, Sivas Katliamı davasında zamanaşımı kararı verilmesi üzerine de “Milletimiz için, ülkemiz için iyi olsun” demişti. Erdoğan’ın bu kelamları Alevi örgütlerinden büyük reaksiyon almıştı.
2013 yılında TSK’dan Alevi subayların tasfiye edildiği argümanları da gündeme gelmişti. CHP Milletvekili Atilla Kart, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 200 Alevi subay ve astsubay olmak üzere toplam 700’e yakın çalışanın istifaya zorlandığını sav etmişti.
2009 yılında Alevilerin sorun ve taleplerinin demokrasi ile insan hakları temelinde ele alınması hedefiyle başlatılan Alevi çalıştaylarından ise bir sonuç alınamamıştı.