NATO Önderler Zirvesi’nin kapanış oturumuna katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, IFEMA Kongre Merkezi’nde basın toplantısı düzenledi. Açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İttifakımızın Ukrayna’ya takviyesi tamdır. Tüm gayretlerimiz ateşkes içindir” dedi. Zelenskiy ve Putin ile temas halinde olduğunu belirten Erdoğan, tahıl koridoru ile ilgili plana dair detayları iştirakçi ülkelerle paylaştığını bildirdi. İsveç ve Finlandiya ortasında imzalanan mutabakatı Erdoğan, ‘diplomatik bir zafer’ olarak kıymetlendirdi. Erdoğan, İsveç’in 73 teröristin Türkiye’ye iade edileceğini açıkladı.
Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şu halde:
“NATO Madrid Doruğu’nun biraz evvel sona eren oturumlarla birlikte tamamladık. NATO tarihinin en değerli doruklarından birini tamamlamış durumdayız. Öncelikle Kral 6. Felipe ve Başbakan Sanchez’e başarılı tertip için şükranlarımı sunuyorum. Genel Sekreter Stoltenberg’e ayrıyeten teşekkür ediyorum.”
‘DRAMIN VE GÖZYAŞININ DİNMESİ İÇİN GAYRET GÖSTERMELİYİZ’
“İnsani dramın ve gözyaşının dinmesi için efor göstermeliyiz. Diplomatik girişimlerimizi yoğunlaştırmalıyız. Doruğun dün gerçekleştirdiğimiz birinci oturumunda Sayın Zelenskiy bizlere hitap etti. Sürecin başından bu yana kendisi ile yakın diyalogumu sürdürüyorum. Tıpkı vakitte Sayın Putin ile de temas halindeyiz. Tüm eforlarımız barış içindir. Çatışma arttıkça ne yazık ki can kaybı da artmaktadır.
Türkiye olarak adil bir barışın kaybedeninin olmayacağına inanıyoruz. İstanbul süreci ile yeşeren umutları devam ettirmemiz gerekiyor. Elinin taşının altına koyabilen bir müttefik olarak rolümüzün takdirle karşılandığını gördük. Önceliğimiz bu krizin insani tesirlerinin en aza indirilmesi. Ukrayna tahılının Karadeniz limanlarından ihracına yönelik BM planına yönelik katkılarımızı paylaştım.”
‘TÜRKİYE GELECEK VİZYONUNDA KELAM SAHİBİ MÜTTEFİKLER ORTASINDA YER ALACAKTIR’
“Zirvede memleketler arası kamuoyunun en dikkat çeken hususlarından biri stratejik konseptti. Bu yeni doküman NATO’nun temelini oluşturan birlik temellerini tekrar inşa etmiştir. Bu sene ittifaka iştirakinin 70. yılını kutlayan ve NATO içerisindeki faal rol ile Türkiye elbet gelecek vizyonunda da kelam sahibi müttefikler ortasında yer alacaktır.”
‘BUGÜN BİZE KARŞI KULLANILAN SİLAHLARIN YARIN DİĞER ÜLKELERE KULLANILMAYACAĞININ GARANTİSİ YOKTUR’
“Bu kararlılık kağıt üzerinde kalmamalıdır. Terör örgütleri ortasında hiçbir ayrıma gitmeden çabanın tam bir dayanışma içerisinde sürdürülmesi zorunludur. İkili temaslarımda da bu bahsin Türkiye için ne kadar hassas olduğunu vurguladım. Pakların canları ve kanları üzerinden ikbal devşirmeye çalışan çeteler hepimizin düşmanıdır. Bugün bize karşı kullanılan silahların yarın diğer ülkelere karşı kullanılmayacağının hiçbir garantisi yoktur.
Son günlerde PKK ve uzantılarının en küçük bir müdahale karşısında sergilediği pervasızlıklar bunun en açık örneğidir. Müttefiklerimizden kelamda değil hareketlerinde de gerçek bir dayanışma beklediğimizi vurguladım.
Türkiye’nin uğraşının vurgulayan bir görüntüyü müttefiklerimizle izleme fırsatı buldum. Gelinen noktada hepimiz şu gerçeği görüyoruz: Şayet NATO’nun güvenilirliğini korumak istiyorsak, terörle gayrette daha net dengeli ve samimi adımlar atmamız kural.”
‘TAHAMMÜLÜMÜZ KALMADI’
“Yaklaşık 40 yıldır bölücü terörle gayret eden, binlerce evladını teröre kurban vermiş bir ülke olarak oyalamalara tahammülümüz kalmamıştır.”
İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN ÜYELİĞİ
“İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusunda yaşananlar da Türkiye’nin hassasiyetlerini ortaya koymuştur. Salı günü imzalanan mutabakat muhtırasının, Türkiye’nin hassasiyetlerinin anlaşıldığı olarak görüyoruz. Lakin bu başlangıçtır. Bu muhtıradaki bahislerin uygulanmasını takip edecek adımımızı buna nazaran atacağız.”
“DİPLOMATİK BİR ZAFERDİR”
“Türkiye İsveç ve Finlandiya ortasında imzalanan muhtıraya bu açıdan bakmanın daha değerli olacağına inanıyorum. Elbet bu muhtıra kuvvetli müzakere sürecinden sonra elde edilmiş diplomatik bir zaferdir. Türkiye PKK ve uzantıları ile tam işbirliği, gayrette dayanışma, PYD-YPG ve FETÖ’ye takviye sağlamama taahhüdü, savunma endüstride ambargolara gidilmemesi ve işbirliğinin artırılması, terör suçlularının iadesi konusunda adım atılması ki İsveç 73 teröristi iade etme kelamı verdi. Muhtıranın uygulanmasını takip gayesiyle daimi bir sistem kurulmasına da karar verildi. Türkiye’ye yönelik terör propagandalarının engellenmesi konusunda sağlam garantiler almıştır. Böylelikle Türkiye’nin birinci günden itibaren lisana getirdiği hassasiyetle güçlü muhtıraya girmiştir. Türkiye ve NATO ile birlikte bu muhtıranın kazananı İsveç ve Finlandiya halklarıdır. Bu karar bu ülkelerin halklarının barış huzur ve güvenliğine de katkı yapacaktır.
NATO Genel Sekreteri Sayın Stoltenberg Niinistö ve sayın Andersson ile 4’lü tepemizi gerçekleştirdik. Doruğun yanı sıra Sayın Macron, Sayın Johnson, Sayın Michel ve Sayın Biden, Sayın Nehammer, Sayın Sanchez Sayın Scholz, Sayın Rutte ve Güney Kore Cumhurbaşkanı ile görüşmelerimiz oldu. Karadağ başkanları dahil pek çok önderle de sohbet ettik. Genel olarak Ukrayna’daki gelişmeleri ele aldık. Ayrıyeten ikili gündemdeki bahisleri farklı taraflarıyla değerlendirdik. Madrid tepenin yeni bir periyodun kapısını aralamasını temenni ediyoruz. Sizleri tekrar hürmetle selamlıyorum.”
SORU CEVAPLAR
“Biraz evvel Biden kendi basın toplantısında sizinle görüştüğünü ve satışı desteklediğini ve Kongre’den çıkması konusunda emin olduğunu söyledi. Size Kongre’den çıkması konusunda kelam verdi mi? Siz bu bahiste Kongre’den emin misiniz?”
“Biliyorsunuz parlamentolar dertleri süreçlerin yaşandığı yerlerdir. bu bahiste Sayın Lider elinden gelen adımları atacağını söyledi. benim de geniş bir takımım ABD’deydi. Gerekli görüşmeleri yaptılar. Orada cumhuriyetçilerle görüşme yapmak suretiyle dayanağını almamız halinde Sayın Biden’ın uğraşları sonuç bulacaktır. O yüzden gecikmeden ayrıyeten bir heyeti de göndereceğiz.”
“İsveç ve Finlandiya ile yapılan muahede konusunda süreç nasıl olacak. Adımların atıldığını görmezseniz tekrar veto hakkınızı kullanacak mısınız?”
“Tekrar gerek yok. Biz parlamentomuzda bu işi geçirmezsek bu iş yürümez. Onlar bu vazifelerini yerine getirmeleri halinde biz ne yaparız, parlamentoya göndeririz. Fakat getirilmezse bunun gönderilmesi kelam konusu değil. İsveç de biliyor Finlandiya da biliyor. Öncelikle bu PKK, YPG, FETÖ’nün silinip atılması lazım.”
TÜRKİYE’NİN RUSYA İLİŞKİLERİ
“Başkan Biden Rusya konusunda çok sert tabirler kullandı. Başka başkanlar de tıpkı biçimde. Bu açıklamalar sonrasında Türkiye’nin münasebetlerini nasıl tesirler?”
“Tabii oluşan bir hukuk var. Lakin bunun yanında Ukrayna ile de ikili ilgilerimiz var. Biz siyaseti istikrar siyasetleri üzerinden yürütmek istiyoruz, öfke siyasetleri üzerinden değil. Tıpkı halde nükleer güç santralimizi Rusya ile yapıyoruz. Bunlar bizim için ehemmiyet arz ediyoruz. Bunları bir kenara atamayız. Siyasetin kazan kazan üzerinden şekillendiğini kabul ettiğimiz an sorun kalmaz.”
“Emek sarf eden çok az sayıda başkan ortasındasınız. Sayın Johnson, Sayın Biden daha fazla silahtan bahsediyorlar. Bu yolun savaşı uzatacak yol olduğunu düşünüyor musunuz?”
“Bizde bir kelam vardır. Her yiğidin yoğurt yiyişi farklıdır. Alışılmış burada onun bakışı öyledir, benim bakışım böyledir. İstikrar siyasetini işletmenin çok daha yararlı olacağına iniyorum. Ağır biçimde Sayın Putin ile Sayın Zelenskiy ile görüşüyorum. Haftada bir 10 günde bir görüşmelerimiz oluyor. Bundan da sonuç alacağımızı düşünüyorum.”
‘BENİM HALKIM BUNLARA İNANMIYOR’
“Zirvede Yunanistan’ın adaları silahlandırması konusu gündeme geldi mi? Biden ile görüşmenizde bu mevzu gündeminize geldi mi?”
“Yunanistan’ın son periyottaki tavrı bizim siyaset anlayışımıza asla uymuyor. Kendisine İstanbul’da verdiğim yemekten sonra teklifte bulundum: Bundan sonra ikili bağlantıları birlikte yapalım. Üçüncü şahısları ortaya sokmayalım dedim. Fakat ABD’de Kongre’de ne yazık ki bunun zıddını yaptı. Bununla da kalmadı Davos’ta da birebirini yaptı. Onunla da kalmadı adalara adacıklara ziyaretler yaptı, silahlandırma çabasına girdi. Bu Lozan Mutabakatına aksi bir muahededir. Buraları silahlandıramazsınız. Lakin ABD’nin burada üs kurma olayları, ki bunları sorunca aldığımız karşılık Rusya’ya karşı olduğuydu. Olağan benim halkım bunlara inanmıyor pek. Biz bunlara olumlu bakmıyoruz, bunu ikili görüşmelerde de başkanlara söyledik.”
‘BAKALIM BUNLARA UYACAKLAR MI GÖRECEĞİZ?’
“Konuşmanızın başında 73 teröristin iadesi için kelam verdi demişti. Bunu açar mısınız? Bu süreç nasıl işleyecek?”
“Daha evvel 60 teröristin iadesi konusunda müzakere içindeydiler. Artık de bu sayıyı artırdık. Bakalım bunlara uyacaklar mı göreceğiz. Bize kanunları değiştireceğinize kelam veriyorsunuz. Bunlar yerine gelmezse kusura bakmayın. Şahsiyetli siyaset, şahsiyetli dış siyaset budur. İsveç ve birebir şeyi söyledi, Finlandiya da birebir şeyi söyledi. Erdoğan da kelamını tutmazsa Erdoğan’a da hesabını sorun.”
“Demokrasi ferdî özgürlük temelinde NATO demokratik haklara kıymet vermekte. Fakat Türkiye pek çok listede en fazla gazeteciyi gözaltına alan ülke pozisyonunda. Bu mevzuda görüşleriniz nedir?”
“Bunlar öncelikle Türkiye’de 40 bin vatandaşımız öldürüldü. Diyarbakır anneleri 1100 gündür HDP önünde bekliyor. Bu anneler çocuklarını bekliyor. Evvel Freedom House buraları ziyaret etsin. Bu evlatları kaçıran PKK’lılar, YPG’liler bunu özgürlük ismine mı yapıyor? Özgürlük tarifini yeterli bileceğiz. Sizin özgürlük tarifiniz benim özgürlük alanıma kadardır. Bugün Kandil’de 15 yaşındaki kız çocuklarına uzunlukları kadar silah veriliyor. Bunlara bakalım evvel. Şu anda ülkemde cezai bir durum olmadıktan sonra gazeteci, kalemşör, fikir… Bunlardan cezaevinde olan yok. Bunların hepsi dezenformasyon.”