Türk Lirasının mayıs başından bu yana devam eden bedel kaybı bu hafta sürat kazandı.
Mayısta 14,7 düzeyinde olan dolar/TL kuru 16,92’ye kadar yükseldi. Euro da 18,13 düzeyini aştı. Reuters’ın hesaplamasına nazaran TL bu yıl bedelinin yüzde 22’sini yitirdi.
EKONOMİSTLER NE DİYOR?
Twitter hesaplarından paylaşımda bulunan Türkiye ve dünyadan ekonomistler TL’nin paha kaybını Türkiye’nin düşük faiz siyasetine ve CDS risk priminin rekor düzeye yükselmesine bağladı.
ABD’li ekonomist Mohamed El-Erian, TL’nin dünkü kıymet kaybının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın faizlerin artmayacağı, hatta düşebileceği yorumunun akabinde geldiğini hatırlattı.
Allianz ve Barclays’te yöneticilerinden El-Erian “Ekonomi açısından, yaşananlar iktisadın temel bir yasasının yok sayıldığı bir deneyin devamı” sözlerini kullandı.
BBC Türkçe’de yer alan habere nazaran; Bloomberg ve Financial Times’ta köşe müellifliği da yapan El-Erian “Türkiye’nin para ünitesi zayıflamaya devam ediyor” dedi.
RİSK PRİMİ REKOR SEVİYEDE
Öte yandan Türkiye’nin beş yıllık CDS primi (devlet tahvillerinin temerrüde karşı sigorta primi) dün 740 puanla 2008 krizinden beri en yüksek düzeye çıktı. Bunun akabinde dolar/TL kuru akşam ve gece saatlerinde yükselmeye devam etti.
‘ARALIK 2021 YİNE YAŞANABİLİR’
Ekonomist Atilla Yeşilada bunun dolar/TL için kritik bir gece olduğunu söyledi ve ekledi: TCMB bu gece NYC-Asya seansında müdahale etmek zorunda, yoksa Aralık 2021 yine yaşanabilir.
Türk Lirası Aralık 2021’de tarihinin en kıymetsiz düzeyine düşmüş, dolar/TL kuru 18,36’ya yükselmişti.
‘DOLAR BORÇLANMA MALİYETİMİZ…’
Finansal piyasalar yöneticisi İris Cibre de CDS priminin 14 yılın tepesine çıktığını belirterek “Dolar borçlanma maliyetimiz yaklaşık yüzde 10,9 yükselmiş durumda, güzel olsun” dedi ve ekledi: Dövizde tekrar parabolik hareketlere neden olmasından korkuyorum.
‘BÜYÜK CARİ AÇIK VE DEVALÜASYON RİSK PRİMİNİ ARTIRDI’
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) Baş Ekonomisti Robin Brooks da Türkiye’nin CDS priminin geçmişte Brezilya ve Güney Afrika üzere gelişmekte olan ülkelere paralel hareket ettiğini lakin 2018’den bu yana uygulanan iktisat siyasetleri nedeniyle ayrıştığını yazdı.
Brooks “Tekrarlanan kredi teşvikleri, büyük cari açık ve devalüasyon Türkiye’nin risk primini çok daha yüksek bir düzeye taşıdı” dedi.
‘TEKRAR BÜYÜK BİR KIYMET KAYBI KAÇINILMAZ’
IIF Baş Ekonomist Vekili Sergei Lanau da “Geçen Kasım’daki [TL’nin] büyük bedel kaybına karşın Türkiye’nin dış ticaret açığı büyüdü. Petrol ve altın harici ithalatta bile kayda paha bir düşüş yok” dedi ve ekledi:
“Merkez Bankası rezervlerinin düşük düzeyi ve dışardan gelen paranın az ölçüde olması göz önünde bulundurulunca TL’nin tekrar büyük bir paha kaybı yaşaması kaçınılmaz gözüküyor.”
‘SON HIZ RAYDAN ÇIKMA’
ABD’li yatırım fonu yöneticisi Will Slaugher ise “Erdoğan’ın rezervi bitti ve yakında liranın denetimini kaybedecek. Yıl sonuna kadar Türk Lirası büyük ihtimalle fevkalâde paha kaybedecek ve Türkiye’nin temerrüde düşmesi de mümkün” sözlerini kullandı.
Slaughter “Temerrüdü sermaye denetimi ve vatandaşların dövizlerine el koyarak önlemeleri mümkün” dediği paylaşımına şöyle devam etti:
“Fakat ne olursa olsun Türkiye makroekonomik olarak son hız raydan çıkmaya yanlışsız ilerliyor.”
Slaughter’ın paylaşımını alıntılayan gelişmekte olan ülkeler ve para üniteleri uzmanı Paul McNamara ise temerrüt ihtimali görmediğini ama yorumların geri kalan kısmına katıldığını söyledi.
‘TÜRKİYE İÇİN İŞLER DÜZGÜN GİTMİYOR’
Slaughter’ın paylaşımını alıntılayan bir başka ekonomist olan Renaissance Capital Baş Ekonomisti Charlie Robertson, “Türkiye için işler âlâ gitmiyor. Ama turist otelleri için umut ışığı olabilir” dedi.
‘BİLİNÇLİ HALDE PALAVRA MI SÖYLENMİŞ?’
Merkez Bankası Eski Baş Ekonomisti Hakan Kara ise Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin yaptığı açıklamalar hakkında “Ekonomi idaresi büyüme için enflasyona göz yumulduğunu ima etmiş. Yani bu siyasetlerin enflasyona yol açacağı evvelce biliniyormuş diye anlıyorum” dedi ve ekledi:
“Eğer o denli ise “enflasyon görünümündeki bozulma geçici” denilirken şuurlu biçimde palavra mı söylenmiş?”