Erzincan İliç’teki altın madeninin siyanür borularından birisi kırılmış ve 20 ton civarında siyanür Fırat Irmağı’na yayılmıştı. Olayın akabinde Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, etraf kirliliğine neden olan altın madeni işletmesine 16 milyon TL ceza kesmişti.
DEVA Partisi, mevzuyu TBMM gündemine taşıdı. DEVA Partisi Tabiat Hakları ve Etraf Siyasetleri Lideri Evrim Rızvanoğlu’nun yaptığı çalışma, partinin İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu tarafından Meclis’e sunuldu.
DEVA Partisi, mevzuyla ilgili olarak Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a şu soruları yöneltti:
1-Boru sınırındaki solüsyon ile kirlenen alanlara gerekli kimyasallar ile vaktinde müdahale edilmiş midir?
2-Kaç metreküp solüsyon alıcı ortama akmış ve ne kadarlık bir alan solüsyonla kontamine olmuştur?
3-Kontamine olmuş toprak yüzeyden sıyırılarak inançlı alana taşınmış mıdır?
4-Söz konusu tesislere en yakın yerleşim alanı ne kadar uzaklıktadır?
5-Tesis alanına yakın olan Fırat Nehri’ne rastgele bir sızıntı olmuş mudur? Şayet olmuş ise su ekosistemine olan ziyanları tespit edilmiş midir?
6-Tesis alanına yakın rastgele bir dere yatağı mevcut mudur? Dere yatağı mevcut ise buraya rastgele bir ziyan vermiş midir?
7-Atık havuzları için gerekli tedbirler alınmış mıdır? Kelam konusu tesis alanındaki atık havuzlarında inançlı limit bedellerinin üzerinde siyanür bulunuyor mu?
8-Liçleme serim alanlarının ihata duvarlarının direncine karşı heyelan riskleri açısından gerekli tedbirler alınmış mıdır?
9-Söz konusu işletme, ÇED Raporunda belirtilen konulara ait gerekli tedbirleri almış mıdır? Vaktinde gerekli kontroller yapılmış mıdır?
10-Maden alanı kaç hektarlık bir alanı kapsamaktadır ve işletme mühleti kaç yıldır?
11-Şirket alanında kaç adet buharlaştırıcı (evaportörler) inşa edilmiştir? Atık havuzlarında bulunan ve evaportörlerle atmosfere salınan zehirli kimyasallar havayı ve tarım alanlarını etkiliyor mu? Bu konuda gerekli ölçümler sistemli yapılıyor mu?
12-Bölgede yaşayan beşerler için rastgele bir sıhhat taraması yapılmış mıdır?
13-Tesisin yer altı ve yüzeysel sulara olan tesiri ile yöredeki flora ve faunaya tesirleri araştırılmış mıdır?
14-Tesis etrafında gereğince numune alınmış mıdır? Alınmış ise kaç yerde numune alınmıştır ve hangi akredite edilmiş laboratuvarda tahliller yapılmıştır?
15-Bu felaketin insan ve tabiat üzerine yaratacağı ziyanlı tesirlerin öteki vilayetlere de sirayet etmesi ihtimali bedellendiriliyor mu?
16-Olası bir zelzele durumunda daha fazla siyanürün tabiata karışmasını önlemek için gerekli önlemler alındı mı?