Denizlerin tabanı insanların keşfetmekten en uzak olduğu gezegen! İnsanların ürettiği son moda teknolojik keşif araçları bile okyanusun derinliklerindeki yüksek basınçlı noktalara ilerlemekten çok uzak.
İnsanlar keşfedemedikleri yerlere efsaneler atfetmekte epey başarılı bir cins. Deniz de bu yerlerin başında geliyor. Uzay az çok görünür bir bütünken deniz büsbütün meçhullükten ibaret. Oltayı suya attığınızda denizin tabanından neyin çıkacağını bilemezsiniz…
Hal bu türlü olunca efsaneler birbirini izliyor, yapılan her yeni keşifse okyanuslara dair karmaşayı çözümlemek yerine giderek derinleştiriyor. Halihazırda bir Bermuda, bir Mobydick efsanesi belirsizliğini korurken Pasifik’te dolaşan 52 hertz balinası da son periyotta epey popülerleşti.
Efsaneleri besleyen gerçek canavar ise hepsinden çok daha tehlikeli, saldırgan ve yok edici… En vahimi da bu antik canavarın hala okyanusun derinliklerinde dolaşabiliyor olma ihtimali… Onun ismi Megalodon!
EFSANEVİ CANAVAR
Bilimsel datalar, uzunluğu 21-22 metrelere ulaşan Megalodon’un (bilimsel ismiyle Otodus Megalodon) çeşidinin 3 milyon yıldan daha uzun bir mühlet evvel yok olduğunu gösteriyor.
Öte yandan 22 metrelik bu yırtıcının hala okyanuslarda dolaştığına dair kuvvetli anlatılar da mevcut. Okyanusların büyük bir kısmının hala keşfedilmemiş olması, içinden ne çıkacağını da bilmiyor oluşumuz bu anlatıları besleyen esas temel dayanak…
Hiç kuşkusuz, okyanusların en derin noktaları ne insanların ne de denizin yüzeyine yaklaşabilen varlıkların temas edebilmesinin pek de mümkün olmadığı yerler. Tıpkı yeryüzü üzere dağlar, ovalar, platolar, çukurlar ve mağaralar barındıran deniz altında nelerin yaşadığını bilmekten çok fakat çok uzağız.
Efsanelerde, romanlarda ve 3D sinemalarda bahis olan devasa -ya da mikro! – canavarların bu bilinmez yerlerde saklanıyor olması hayli kuvvetli bir ihtimal.
Megalodon da aşağılarda(!) dolaştığı sav edilen ve yaşaması kuvvetle beklenen görülen bu canlılar ortasında birinci sıralarda geliyor…
AŞAĞILARDAYSA KÜÇÜLMÜŞ OLABİLİR
Okyanusun aşağıları çok daha küçük ebatta canavarlar, yaratıklar için uygun. Tıpkı mağaralarda olduğu üzere buralardan devasa yaratıkların çıkması ihtimal dışı, neredeyse imkânsız.
Megalodon şayet günün birinde yüzeydeki kurallar nedeniyle oralardan uzaklaşıp aşağılara inmek zorunda kaldıysa karşısına iki seçenek çıkacak: Yok olmak ya ahenk sağlamak.
Megalodon’un yaşadığına dair anlatıların kuvvetli olduğunu varsayacak olursak ikinci seçeneğe daha yakın olmamız gerekir. O vakit da bu yaratığın artık o denli uzun, 22 metrelere ulaşan dev değil de ufak bir yaratık, metreler hatta santimetrelerle (belki de daha ufak?) tabir edilebileceğini söylememiz gerekir.
HALA BOYUTUNU VE GÜCÜNÜ KORUYOR OLABİLİR
Denizin altından çıkarılan fosil köpekbalığı dişleri, Megalodon hakkında kıymetli varsayımlar elde etmemize neden oluyor. 1835 yılında İsveçli doğabilimci Louis Agassiz, antik vakitlerden beri dünya çapında keşfedilen üçgen biçimindeki ince girintili dişlerin, büyük beyaz köpekbalığının “megadişli” bir akrabasına ilişkin olduğunu kaydetti.
Panama, Japonya, Avustralya ve Birleşik Devletler’in güneydoğusu başta olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerinde bu devasa yaratıklara dair yapılan keşifler giderek çoğaldı.
Fakat bir keşif vardı ki bu yaratığın hala denizin tabanında bir yerlerde, hem de eski gücünden ve büyüklüğünden bir şey kaybetmediği istikametinde güçlü bulguları önümüze sunuyordu.
İŞTE O KEŞİF
1875 yılında Londra Kraliyet Derneği için bir sefer yürüten HMS Challenger korveti, Tahiti yakınlarında 4,3 kilometre derinlikten 10 cm uzunluğunda bir diş çıkarmıştı.
Koca Ayak üzere “gizli hayvanları” araştırmayı hobi edinen hayvanbilimci Wladimir Tschernezki tarafından yapılan incelemede, 1959 yılında yapılan bir varsayım, bu numunelerin sırf 11.300 yıllık olduğu tarafında olmuştu.
Bilim insanları bu tarihlemeyi o vakitten beri reddetse de, prensipsiz belgeselciler ve meraklı amatörler o araştırmayı Meg’in hala var olabileceğine işaret eden bir delil biçiminde görüyor.
Popular Science’ta yer alan bilgilere nazaran, Otodus megalodon, onlarca yıldır devasa bir büyük beyaz köpekbalığı biçiminde tasvir edilmişti. Ancak köpekbalıklarının aile ağacında bulunduğu yere dönük yürütülen yeni tahliller sayesinde, yırtıcı bilimciler artık Megalodon’un Jaws filmindekinden çok farklı olduğunu biliyor.
“DÜNYA ÇAPINA DAĞILMIŞ DURUMDA”
Yine PopCi’de yer alan yazıya nazaran, Meg cılız ve miskin bir hayvan olsaydı bile muhtemelen delillerine ulaşmış olurduk. “Haklarında bilgi sahibi olduğumuz okyanus devleri dünya çapına dağılmış durumda” diyor McClain.
Derin deniz biçiminde isimlendirdiğimiz bölgelerin çok daha üst kısımlarında yaşayan dev kalamar üzere canlıları nadiren gözetlesek de bu hayvanlar etrafa dağıttıkları leşlerle (ve şanssız canlılardan aldıkları ısırıklarla) kendi varlıklarına dair işaretler bırakıyor.
Böyle bir artık varsa bile, şimdi onu belirlemiş değiliz.
EFSANELERİ DİNDİRMEK MÜMKÜN DEĞİL
Fakat bu gerçekler, Meg’in süregelen efsanesini (ve yaz filmlerini) sona erdiremiyor.
“Bir derin deniz kâşifi ve bilinen okyanus devlerini çok uzun vakittir araştıran bilim insanı olarak ben, aslında şimdi keşfedilmemiş bilinmeyen bir canlı olmasını ve o keşfi yapmayı çok isterim” diyor McClain.
Gizemli tabiatı (ki hakkında bildiklerimiz büyük oranda dişler üzerinde yürütülen çalışmalardan geliyor), Meg’in bu en son kaybolma işini kotardığını ve tahminen de rastgele bir anda tekrar ortaya çıkabileceğini hayal etmeyi cazip hale getiriyor.
Buradaki kilit nokta, bilim insanlarının bakmaya karar verdikleri yer. Taşılbilimciler megalodonun çağdaş denizlerimizde yüzmediğinden neredeyse emin olsa da, fosil kaydının derinliklerinde cins hakkında daha fazla ayrıntı bulmaları hâlâ mümkün. Üstelik megalodonun devam eden sırları, en beklenmedik yerlerde yüzeye çıkabilir.