Eski HDP Eş Lideri Selahattin Demirtaş, ortalarında DW Türkçe İstanbul Koordinatörü Bülent Mumay’ın da olduğu bir küme gazeteci ve aydına mektup göndererek 2023 seçimleri yaklaşırken muhalefetin izlediği tavırla ilgili görüşlerini paylaştı. Edirne Cezaevi’nden eşi Başak Demirtaş aracılığıyla mektubunu ileten Demirtaş, “ülkenin içinde bulunduğu kas ve sürüklendiği çöküş”ten çıkmak için tüm kısımların farklılıklarıyla birlikte ve ortak akılla hareket etmesi gerektiğinin altını çizdi. Muhalefetin “önemli ve anlamlı” aralar aldığını, lakin “yeterince toplumsal heyecan ve kolektif umut” yaratamadığı tenkidinde bulundu. Sol, sosyalist güçler ile Kürt ve Alevilerin bu süreçin dışında tutulduğunu savunan Demirtaş, 2023 seçimleri öncesinde gazetecilerin, aydınların ve sivil toplum örgütlerinin bir “Demokrasi Sözleşmesi” hazırlamasını ve bunun siyasi başkanların imzasına açılmasını önerdi. 5 yılı aşkın bir müddettir cezaevinde bulunan Demirtaş, mektubunda özetle şu görüşlere yer verdi:
“İktidarın en çok çekindiği şey…”
“Elbette hiçbirimizin elinde sihirli değnek yok. Ülkemizin içinde bulunduğu kaos ve sürüklendiği çöküşten çıkışın biricik yolu farklılıklarımızla birlikte, ortak akılla hareket etmektir. Tıpkı denizde buluşan farklı ırmaklar olarak akmak bir zaaf değil, demokrasinin gücü ve güzelliğidir. İktidarın en çok çekindiği ve engellemeye çalıştığı şey de budur. Bu nedenle kesintisiz bir kirli propaganda çalışması yürüterek başta HDP olmak üzere tüm muhalif kısımları düşmanlaştırmaya, kriminalize etmeye çalışıyorlar.
Meğer muhalif bölümlerin hiçbiri ne halk ne de Türkiye düşmanıdır. Herkes, hepimiz tüm düzgün niyetimizle ülkede yaşanan çöküşü durdurmaya, toplumu felaketten kurtarmaya çalışıyoruz. Kimliklerimiz, inançlarımız, siyasi görüşlerimiz birbirinden farklı olmasına rağmen Türkiye’nin aydınlık ve ortak geleceğine olan inancımız nedeniyle akla en uygun olanda yani demokrasinin temel unsurlarında buluşmaya çalışıyoruz.
“Önemli ve manalı aralıklar alındı ama…”
Tüm bozma girişimlerine karşın bu doğrultuda değerli ve manalı uzaklıklar de alınmıştır. Bunu görmezden gelmediğimi belirtmeliyim. Ne var ki gelinen aşamada, giderek büyüyen bir riskin de altını çizmek zorundayım. Muhalefetin farklı biçimlerde bir ortaya gelme girişimleri şimdi gereğince toplumsal heyecana, kolektif bir umuda yol açmamış, toplumun çoğunluğunu tatmin edememiştir. Kanımca bunun temel nedeni, esaslı bir zihniyet ihtilali ve yapısal değişiklikler yerine, genelde iktidar değişimini hedefleyen yetersiz yaklaşımlardır. Muhalefet, bu haliyle bir kısır döngü içindeymiş manzarası veriyor. Eski düşünce kalıpları ve yüz yıllık gereksiz dehşetler ile milliyetçi tepkilerin rengini verdiği tavırlar hiçbirimize yeni bir yaşam vaat etmiyor. Temel amaç, taktiksel iş birlikleriyle seçim kazanmaya çalışmak olmamalıdır. Tam aksine asıl amaç, seçimler aracılığıyla Cumhuriyet’i demokrasi temelinde yine inşa etmek olmalıdır.
“Resmi ideolojinin dışına çıkılamıyor…”
2023 yılında, Cumhuriyet’in ikinci yüz yılına girilirken ne yazık ki bir kere daha Kürtler, Aleviler ve farklı inanç kümeleri başta olmak üzere değerli toplum kesitlerinin ve sol, sosyalist güçlerin sürecin dışında tutulmaya çalışıldığını gözlemliyorum. Bunun bir nedeni, iktidarın maksadı haline gelmenin yarattığı çekingenlik olsa da asıl nedenin, sıkıntılara geçmiş kodlarla yaklaşmak olduğu düşüncesindeyim. Epey tecrübe, sorgulama ve tartışmaya rağmen resmî ideoloji hudutlarının dışında, devletçi ve milliyetçi anlayışın ötesinde yeni bir perspektif ortaya konulamıyor.
Aydın ve müelliflere davette bulundu
Ülkemizin içinde bulunduğu koşullarda sizin üzere değerli aydınların, müelliflerin ve sanatkarların çok kıymetli bir rol oynayabileceği düşüncesindeyim. Sizler toplumun vicdanı, ortak aklı ve hakkaniyetin sesi olarak ülkemizin içinde bulunduğu tıkanıklığın aşılmasına katkı sunabilirsiniz. Tarihi bir fırsatın heba edilmesine mahzur olabilir, demokrasinin inşasını kolaylaştıracak birlik yerini yaratabilirsiniz.
Muhtemel bir yanlış anlaşılmayı önlemek için belirtmem gerekir ki kast ettiğim şey, muhalefetin tek bir ittifakta buluşması değildir. Toplumsal ve siyasal muhalefetin demokrasi paydasında gönül birliği, kelam birliği etmesidir.
Bu doğrultuda, bulunduğunuz yerden sesinizi yükseltmeniz, hiç kimsenin ve hiçbir bölümün dışlanmadan Cumhuriyet’in ikinci yüz yılında tekrar inşa sürecine dahil edilmesini talep etmeniz çok kıymetli olacaktır.
“Demokrasi Sözleşmesi” önerisi
Elbette neler yapacağınızı, neler yapabileceğinizi en güzel siz bilirsiniz. Lakin tekrar de teklif sunmam gerekirse yazılarınızla, toplumsal medya iletilerinizle, panel ve söyleşi üzere etkinliklerinizle, yayımlayacağınız deklarasyonlarla, röportaj yahut kısa görüntülerle, tahminen tüm sivil toplum örgütleri ve siyasi parti genel başkanlarının imzasına açacağınız “Demokrasi Sözleşmesi” üzere aktivitelerle sistemli, örgütlü bir aydın hareketini hayata geçirerek Cumhuriyet’in ikinci yüz yılını demokrasi ile taçlandırmaya çok değerli katkılar sunmuş olursunuz. Hepimizin hayalindeki aydınlık yarınlara bir adım daha yaklaşılmasını sağlarsınız. Seçim öncesi ve sonrası tüm bu tarihi süreçlerin hem gözlemcisi hem destekçisi hem denetçisi olursunuz. Oluşturacağınız “Aydınlar Heyeti” ile tüm gelişmeleri, siyasi aktörler dışında üçüncü göz olarak yakından takip edersiniz. Ya da “Bir Hayalimiz Var” ismiyle bir konferans düzenler ve hepimizi, siyasal ve toplumsal muhalefeti o konferansta, o hayal etrafında buluşturur, birlikte gayret ve bir arada inşa ortamı yaratırsınız.”