CHP Genel Lider Başdanışmanı ve Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, bugün TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, AK Parti’nin TBMM Başkanlığı’na sunduğu Çay Kanunu Teklifi’ni eleştirdi. CHP’li vekil, getirilmek istenen düzenlemenin çiftçinin aleyhine olduğunu ve olumsuz sonuçlar doğuracağını belirterek durdurulması davetinde bulundu.
Sarıbal, şunları söyledi:
“Bu ülkenin 85 milyonunun tümünü ilgilendiren bir alışkanlığa dönüşmüş klâsik bir içecek olan, su tüketiminden sonra tahminen de en çok tüketilen içecek çay. Kişi başına 3 kilogram çay kullanarak dünyanın en çok çay tüketen toplumuyuz… 210 binden fazla ailenin ilgilendiği, 1 milyondan fazla insanın içinde olduğu, 85 milyon insanın her gün içtiği stratejik, Karadeniz’in temel eseri.
‘ÇAYIN VEFAT FERMANI’
Bu eserle ilgili 1984 yılında çıkan bir kanunu var. Son olarak ayın 20’sinde Meclis’e sunulmuş bir kanun var. Yani çayın mevt fermanı. Çaya bağlı bölümleri de tüketecek, çayın nasıl işleneceğini ortaya koyan ve bunu büsbütün özel dala devreden, kamuyu muhakkak yerlerde tutan kanun teklifi. Bu teklif, çay üreticini de alanlarını da yüzde 100 etkileyecektir. Bizi piyasaya, yırtıcı liberal iktisadın bir kesimi haline dönüştürecektir. Kimin ne kadar ve nasıl üreteceğine büsbütün şirketler karar verecektir.
‘ÇİFTÇİ HÜR PİYASAYA TERK EDİLECEK’
Açıkçası çayda, ÇAYKUR üzerinden hayata geçirdiği kamucu çay siyasetini yok edecektir. Çiftçiyi büsbütün hür piyasaya terk edecektir. 400 bin üzerinde tütün üreticimiz vardı, artık 50 bin. 150 bin tütün üretiyorduk, artık 70 bin. Her yıl ürettiğimizden daha fazla tütün ithal ediyoruz. AKP devrinde 6 milyar dolarlık, 1 milyon tonun üzerinde çay ithal ettik.
‘ÇİFTÇİ ÇAYI SÖKMEZSE CEZA ALACAK’
Üretilen çay, kendi iç tüketimimizi karşılamakta. Senede 20 milyon ton üzere bir ithalat yapılmakta. Çay bahçelerinin yenilenmesi artık kamu dayatmasıyla olacak. 40 yılını dolduran çay bahçelerinin yenilenmesine dair bir görüş var. Çiftçi sökmezse ceza. Söküme bakanlık karar verecek. Çeşidine ve çayın fiyatına şirketler karar verecek.
‘LİSANSI OLMAYAN EKEMEYECEK’
Lisans getiriyorlar. Yaş çayı alan işleyen, paketleyen, satanlara A lisansı; alıp, kurutup şirketlere satanlara B lisansı; yeşil çayı kurutup hiçbir biçimde satamayan, mukaveleye tabi olanlar da C lisansı sertifikası verecekler. Mukavelesi, lisansı olmayan ekemeyecek, ektiğinde ceza alacak.
‘MALİYETİ ENDÜSTRİCİ BELİRLEYECEK’
Ziraat odalarına kayıtlı her çiftçi, çay üreticisidir. Ne demek sertifikası, ne demek dokümanı? Fiyat belirlemede çiftçi ve üretici yüklü bir konsey var. Bu şura değiştiriliyor. Yerine Ulusal Çay Konseyi… Hatırlarsanız, Ulusal Süt Kurulu var. Bu kurul süt fiyatlarını açıklar lakin hiçbir vakit üretici lehine olmamıştır. Toplam 9 üye, içinde yalnızca 2 kişi çiftçi…. Ne hoş değil mi? Çiftçinin maliyetini niçin endüstrici belirlesin?
‘ÇAYKUR’U BİTİRECEKLER’
AKP periyodunda ‘referans fiyatları’ denen fiyatlar açıkladılar. ÇAYKUR’u o fiyatlarla bağladılar ancak özel dal özgür. Bundan sonra ÇAYKUR da olmayacak. Yüzde 50, aldığı çaya taban fiyat vermeyecek. İNHİSAR nasıl bitirildiyse ÇAYKUR da bitirilecek. Çalışanı dağıtılacak, kurumları parçalanıp satılacak. 40 civarında kuruluşu var.
‘BU KANUN ÇAYI BİZE ZEHİR EDECEK’
ÇAYKUR’u 2017’de Varlık Fonu’na devretti, sonra yandaşlara ‘gelin, hükümdarlar üzere yiyin, için’ dedi, kendi yandaşlarını idareye atadı. Onlarca fuzuli masraf yaptırdı. ‘E ziyan ediyor’ diyerek çayı artık teslim ediyor. Tüm tüketicilerimiz, tüm halkımız, sizleri hassas olmaya çağırıyoruz. Şeker nasıl bugün vakitle yok hale geldiyse; bu ülkenin Tarım Bakanı, şeker fabrikaların özelleştirilmesine sesi çıkmamış, ‘Kamu sistemini bozdular. 4 liraya şekeri ürettiler, 25 liraya satıyorlar. Bu, kamu tertibini bozmaktır’ diyorsa… E sen onu evvel özelleştireceksin, adam parayı verecek, kâr için onu alacak, sonra da senin dediğini yapacak? Latife mı? Aklımızla alay mı ediyorsunuz? Bu ülkenin çayını içen bütün beşerlerine sesleniyorum; itiraz edin, bu kanun çayı bize zehir edecek.”